Dünya nüfusu hızla yaşlanmaya devam ederken, önümüzdeki yıllarda demans vakalarında artış bekleniyor. Demansa neden olan faktörleri anlamak, teşhis ve tedavi süreçlerinde iyileştirmelere yardımcı olabilir.
Dünya çapında 40 milyondan fazla insanın Alzheimer hastalığı ile milyonlarcasının da daha başka bunama türleri ile yaşadığı biliniyor.
Yüksek kolesterol seviyelerinin demans biçimlerini hızlandırdığını bilsek de nedeni net değil. Kolesterolün kendisinin kan-beyin bariyerini aşıp beyne geçmeden bu bilişsel gerilemeye nasıl katkıda bulunduğu bilinmiyor.
Bilim insanları, kolesterol metabolizması ve Alzheimer hastalığı arasındaki bağlantıyı araştırıyorlar. Araştırmalara konu olan sorulardan bazıları: Kolesterol, çeşitli moleküllere parçalanır. Acaba bu parçalanma şekli demansı hızlandırabilir mi? Kolesterolü parçalamak demansı tedavi edebilir mi?
Kolesterol Metabolizması ve Demans
Yeni bir çalışma, vücudumuzun bu etkileşimini anlamak için kolesterol kullanım yollarını araştırdı.
Araştırma ekibi toplamda 25 binden fazla katılımcı ve geniş veri tabanları üzerinde çalıştı.
İlk olarak, araştırmacılar, demansın nöro görüntüleme belirteçlerini ölçmek için beyin görüntülemeyi kullandılar. Beta-amiloid seviyeleri ile kandaki kolesterol yıkımının yan ürünleri arasındaki ilişkileri araştırdılar. Beta-amiloid adı verilen proteinler, hastalık ilerledikçe birikiyor. Erkeklerde, 7α-hidroksikolesterol (7α-OHC) adı verilen bir kolesterol yan ürününün düşük seviyelerinin, yüksek amiloid seviyeleri ile ilişkili olduğunu buldular. İlginç bir şekilde, kadınlarda aynı bağlantıyı görmediler.
Kanda daha düşük kolesterol yıkımı olan kişilerde, daha az gri madde vardı. Bu durum araştırmacılara, aşırı kolesterolün beyinde hücre ölümüne yol açabileceğini düşündürdü.
Araştırma kapsamında kolesterolü değiştiren ilaçların bunama riskini etkileyip etkilemediğini değerlendirildi. Bu bağlantıyı incelemek için 26 bin hastadan oluşan bir veri tabanı kullanıldı. Bu tür ilaçlar, kolesterol ve yağ yıkımının yan ürünlerinin yeniden kana emilmesini engelliyor ve bu ilaçları alan erkeklerde daha yüksek bunama riski tespit edildi.
Sonrasında araştırmacılar, otopsi yapılan beyinlerde kolesterol ile ilgili molekülleri analiz ettiler. Bu molekülleri beyinde tespit edip, gen ifadesindeki değişiklikleri de gördüler.
Vasküler bunama ve Alzheimer hastalığı olan insanların kanında daha az safra asidi tespit edildi. Safra asidi düzeylerini düşüren ilaçlar alan kişilerin, bunama geliştirme olasılığı daha yüksekti. Bu safra asitlerinin erkek ve kadın beyinlerinde farklı şekilde hareket ettiğinin öne sürülmesi heyecan verici bir sonuç oldu. Çünkü bu sonuç, gelecekte, Alzheimer hastalığının kadınlarda neden daha yaygın olduğunu açıklayabilir.
Bu çalışma, Alzheimer hastalığı ve demans biçimlerinde kolesterolün rolünü vurguluyor. Spesifik olarak kolesterol, safra asitleri adı verilen metabolitlere bölünerek parçalanıyor. Kolesterol beyne geçemezken, bu safra asitleri geçebiliyor.
Bu durum, Alzheimer için mevcut ilaçların yeniden yapılandırılarak kullanılma potansiyelini ortaya çıkarabilir. Buna dayanarak, bulguları daha da genişletmek için, beyindeki safra asidi sinyal anormalliklerini düzeltebilecek diğer hastalıklar için onaylanmış ilaçların, Alzheimer hastalığı ve ilgili bunamalar için yeni tedaviler olup olmadığı test ediliyor.
Kaynak: https://medium.com/
