İşlenmiş gıdanın gerçekte ne olduğunu bilmek, gıda özgürlüğü için en temel koşul. Gıda özgürlüğü ne demek diye soracak olursanız; iç rahatlığıyla yemek yeme, yemeğinizin tadını çıkarma, takibi bırakma ve sağlıklı bir kiloda yaşama yeteneğidir.
Teknik olarak ‘işlenmiş’ olmak, gıdanın hazırlanmasında yapılan her şeydir. Bir yiyeceğe ne kadar çok işlem yapılmışsa, yemeyi bırakmanın o kadar zor olduğu söyleniyor. Yapılan bir çalışmada, katılımcılara işlenmiş ve tam gıda diyetinde eşit sayıda kalori sunuldu. İşlenmiş gıda katılımcıları, tok hissetmek için her gün 500 kalori daha fazla yedi. Yani bir kalori her zaman bir kaloriye eşit olmuyor. Aldığınız kaloriler kadar bu kalorilerin nereden alındığı da önem taşıyor. Bu fark, haftada bir kilo daha fazla almanın nedenini de açıklıyor.
Gıdanın işlenmesi sırasında neden obezojen hale geldiğini anlamak, netlik ve deney gerektiriyor. Daha rahat anlaşılması için örnekler verelim. Siyah pirinçten yapılan erişteler, ölçeğin yalnızca siyah pirinçten daha hızlı yükselmesine neden oluyor. %100 tam tahıldan yapılmış olmalarına rağmen, onları bir erişteye dönüştürme sürecinin, kalorileri daha etkili hale getirdiğini söylemek mümkün. Bu, sağlıklı bir kilonun nasıl elde edileceğini ve korunacağını bilmek için birden fazla işleme seviyesinin düşünülmesi gerektiği anlamına geliyor.
Peki en az sorunlu veya çok sorunlu bir şey yediğinizi nasıl anlarsınız? Gıdalar bu açıdan dört kategoriye ayrılıyor.
Ultra İşlenmiş: Lezzeti artırmak için kimyasallar eklenir. Eklenen şeker daha fazla yeme isteği yaratır. Nihai bir ürüne ulaşmak için birçok adım kullanılır. İşlem, mutfağınızda yapılamaz. Bu kategoride yalnızca abur cuburlar olduğunu düşünmeyin. Makarna sosları ya da pizzalar da buna dahi.
İşlenmiş: Teknik olarak gıdaya yapılan her işlemi içerir, ancak bu amaçlar için malzemelerin çoğu veya tamamı bir fabrikadan gelir. Genellikle paketlenmiş ürünlerdir. Bu kategoride, insanların ölçülü olarak tüketmekte zorlandıkları birçok yiyecek vardır. Makarna ve alkol buna örnek verilebilir.
Miras Gıdalar: Bir işlem yapılmış ancak kökenleri uzun süredir devam eden yiyeceklerdir. Orijinal süreç şimdi bir fabrikada yapılabilir ancak elle geliştirilmiştir. Gerçek gıda kullanır. Turşu, sızma zeytinyağı, süt, peynir gibi besinlerdir.
Bütün ve işlenmemiş: Kökler ekilir, kesilir, hasat edilir veya toplanır. Sizin için yenilebilir ve güvenli olabilecek yiyecek, en az değişikliğe sahip olandır. Örnekler arasında tam tahıllar (ancak tam tahıllı ekmek değil, tahılların kendisi), balık, sebzeler, meyveler, etler ve baklagiller bulunur.
Ağırlık kontrolü ve enerji için en uygun oranlar ise şöyle ifade ediliyor: Bütün, işlenmemiş/minimum işlenmiş bileşenlerden %70; miras gıdalardan %20; işlenmiş gıdalardan %10.
Beslenirken özgür olmak istiyorsanız, hemen mutfakta bir denetime başlayabilir ve bu oranları uygulayarak sonucun ne olacağını görmeyi deneyebilirsiniz.
Kaynak: medium.com
