Termometre değerlerinin her geçen gün yükseldiği bu günlerde dünya sıcak hava dalgalarıyla mücadele ediyor. Avrupa’da yaklaşık 2 bin kişinin ölümüne neden olan aşırı sıcaklar devam ederken, Çin’de bazı kentlerde 50 dereceye varan sıcaklık değerleri bekleniyor.
Ülkemizde de fazlasıyla hissettiğimiz 40 dereceleri aşması beklenen sıcaklık yükselişleri, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) açıklamalarına göre yaşam yelpazesinin iki ucundaki bireyleri; bebekler-çocuklar ile yaşlıları risk grubunun üst sırasına taşıyor.
DSÖ’nün sıcak havalarda halk sağlığını korumak için yaptığı öneriler arasında başta gelenler; vücudu soğuk tutmak, bol su içmek, alkol, kafein ile şekerli içeceklerden uzak durmak.
İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ziya Mocan da sıcak havanın özellikle bebekleri ve geriatri grubu olarak kabul edilen 65 yaş üstü kişileri etkilediğini belirtiyor. Bu yaş grubunda yüksek tansiyon, diyabet gibi kronik hastalıklar daha fazla göründüğü için güneşte fazla kalmamalarını tavsiye ediyor.
3 önemli tehlike
Prof. Dr. Mocan sıcak havalarla ilgili 3 önemli tehlikeye vurgu yapıyor:
Susuz kalmak, sıcak çarpması, ultraviyole çarpması; bir başka deyişle güneşteki zararlı ışınların vücutta yan etkiye neden olması.
Hava akımının bulunduğu yerlerde oturmak, kapalı mekanlarda uzun süre kalmamak ve bol sıvı tüketimi Mocan’ın önerileri arasında. Özellikle böbrek rahatsızlığı bulunanların susuz kalmasının ciddi sorun yaratacağını unutmamak gerekiyor. Ayrıca dışarıya çıkıldığı zaman da mutlaka hava alan kumaşlardan yapılmış giysiler ve şapka takılmasını öneriyor. Güneş altında yürüyüş ya da yapılacak farklı aktivitelerin beyin içi basıncı artırdığı için özellikle dikkat edilmesi gerektiğine vurgu yapıyor.
Klima ama kaç derece?
Kronik solunum yolu hastalıkları olan kişilerin de aşırı sıcaklara karşı ekstra dikkatli olması gerekiyor. Sağlık Bilimleri Üniversitesi İzmir Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Kliniği’nden Doç. Dr. Berna Eren Kömürcüoğlu artan sıcakla birlikte artan nem oranının astım ve KOAH gibi akciğer dokusunda kalınlaşma olan kişilerde olumsuz etki yarattığını ifade ediyor. Aşırı kuru havaya maruz kalmamaları için 11.00-16.00 arasında serin yerlerde ve mümkünse evde kalmalarını öneriyor. Tabii burada serinlik kavramına da doğru yaklaşmak gerekiyor. Klimalı ortamlarda ısının 22 derece olmasının ideal olduğunu ifade eden Doç. Dr. Kömürcüoğlu, aşırı soğuk ortamlardan aşırı sıcak havaya çıkmanın da solunum sıkıntısı yaratacağına vurgu yapıyor.
Bunlara dikkat edin
- Zorunlu haller dışında en sıcak saatlerde mecbur değilseniz dışarı çıkmayın.
- Açık havada iseniz güneş altında aşırı hareketler yapmamaya dikkat edin. Spor yapacaksanız sabah erken ya da akşam saatlerini tercih edin.
- Tuz içeriği zengin sıvı gıdalar tüketin.
- Hava alan, açık renkli kumaşlardan yapılmış giysiler tercih edin. Şapka, gözlük ve güneş kremi gibi koruyucularınız yanınızda olsun.
- Bebekleri ve çocukları güneş altında araç içi kapalı ortamlarda bırakmayın.
- 6 aydan küçük bebekleri direkt güneş ışığından uzak tutun. Unutmayın bebeklerin cildinde güneşten koruyucu melanin pigmenti çok azdır.
- Bebek arabalarında dışarı çıkıldığında mutlaka güneşlik takılmalı.
- Çocuklar için üretilen güneş koruyucuları kullanın. Giydirdiğiniz kıyafetler de önemli; özellikle şapkası başını ve ensesini koruyacak şekilde olmalı.
- Vücut ısısının yükselmemesi için belirli aralıklarla gün içinde duş alabilir ya da yüzünüzü, ensenizi ve kollarınızı soğuk suyla yıkayabilirsiniz.
- Şekerli ve kafeinli içecekler yerine soğuk bitki çayları, ayran ve bol su tüketin. Vücudun kaybettiği sıvıyı yerine sağlıklı seçeneklerle koyun.
- Çok soğuk ve buzlu içecekler mide sorunlarına yol açabilir, dikkatli olmakta fayda var.
- Kızartmalardan ve aşırı yağlı yemeklerden uzak durun.
- Bol bol sebze meyve tüketin.
- Dışarıdan yiyecek alırken bozulma riski olan gıdalara özellikle dikkat edin.
Kaynak: TRT Haber, Ntv, Euronews, Prof. Dr. Taner Yavuz, Dünya Sağlık Örgütü
