Şerit solucan, sünger ve semender gibi bazı hayvanlar sahip oldukları rejenerasyon yeteneği sayesinde uzuvlarını yeniden üretebilirler. Rejenerasyon yeteneği, dokulara, organlara ve canlının türüne göre değişebilir. İnsanlarda karaciğer ve deri gibi organlar yenilenebilirken, kollar ve bacaklar yeniden oluşamaz. Hem karada hem suda yaşayabilen iki yaşamlılar ve planaryalar gibi bazı canlılardaysa kaybedilen ya da hasar gören organlar tamamen yenilenebilir. Rejenerasyon yeteneği, basit yapılı canlılardan karmaşık yapılılara doğru gittikçe azalır. İnsan gibi karmaşık yapılı canlılarda, hücre bölünmesi sınırlı ve kontrollüdür.
Tufts ve Harvard Üniversitesi’nden araştırmacılar, Xenopus laevis denen Afrika pençeli kurbağalarının bir uzvunu ampüte ettiler ve beş ilaçlı özel bir kokteylle kapladılar. 24 saat boyunca yaraların solüsyonda ıslanmasına izin verdiler. Sonraki bir buçuk yıl boyunca, yetişkin kurbağalar sinirler, kaslar, kemikler ve ayak parmaklarına benzer çıkıntıları olan, bacak benzeri fonksiyonel bir yapıyı yeniden canlandırdılar. Uzvun yeniden büyümesini sağlamak için kurbağaların yarasına “BioDome” adını verdikleri, içinde sinir ve kas büyümesini teşvik eden hormonlarla kolajen üretimini önleyen bir hormon bulunan beşli karışımlı silikon bir başlık taktılar. Her başlık, embriyoların geliştiği sıvı dolu keseyi taklit etti. Kurbağaların yenilenen uzuvları işlevsel ama mükemmel değildi. Yeni uzantılarında ayak tırnakları ve perde yoktu, ancak kurbağalar yeni bacaklarını yüzmek için kullanabiliyorlardı.
Bu yeni deneysel teknik, amfibilerin kayıp vücut parçalarını değiştirmelerine yardımcı oluyor ve bilim insanları, bu çalışmalarının, bir gün insan uzuvlarının yenilenmesini mümkün kılacağını umuyorlar. Araştırma ekibi, yeni tekniklerini fareler üzerinde deniyorlar ve engellere rağmen, Afrika pençeli kurbağa deneyinin başarısının ileriki yıllarda, insanlar için de benzer sonuçlar göstereceğine inanıyorlar. MicroRNA’lar, beşli koktey sayesinde çalışmaya programlanabilirlerse, insanların ciddi yaralanmalarının iyileştirilme olasılığı artabilir.
Kaynak:
https://www.smithsonianmag.com
https://www.science.org/
