Nasıl daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sürülebileceği sorusu, tıbbi araştırmalarda giderek daha fazla ön plana çıkıyor. Yüzyıllar önce uzun yaşamın sırrı efsanelere dayandırılsa da bilim insanları artık uzun ömürlü olmanın doğru gıdalarla beslenmeye, sağlıklı alışkanlıklar edinmeye ve sosyal olarak aktif kalmaya bağlı olabileceğini söylüyor.
Yüzüncü yaş gününüze ulaşmanız, asırlıklardan oluşan “özel bir kulübün” üyesi olmanız anlamına geliyor. 2021 yılı itibarıyla dünya genelinde 573.000 kişinin bu özel kulübün üyesi olduğu tahmin ediliyor. Birleşmiş Milletler bu sayının hızla artmasını ve 2050 yılına kadar 3,7 milyona ulaşmasını bekliyor.
Asırlık insanlar üç haneli doğum günlerine ulaşmak için ne yapıyorlar, sırları nedir? Uzun yaşamın ardındaki “gizli bilginin” ne olduğunu öğrenmek için gelin uzman görüşlerine bakalım.
Mavi Bölgeler
2016 yılında National Geographic Araştırmacısı Dan Buettner ve ekibi, uzun yaşamın sırlarının neler olduğunu açıklayan bir çalışma yayınladı. Mavi Bölgeler olarak adlandırılan bu çalışmada Buettner, insanların sürekli olarak 100 yaşın üzerinde yaşadığı dünyanın beş özel bölgesini belirledi. Bu bölgeler:
- Sardinya, İtalya
- Ikaria, Yunanistan
- Nicoya, Kosta Rika
- Loma Linda, Kaliforniya
- Okinawa, Japonya
Buettner, bu beş bölgede, insanların daha yavaş yaşlanmalarını açıklayabilecek 9 adet ortak uygulama olduğunu da keşfetti. Bunlar:
- Hareket etmek
- Hayatta bir amaca sahip olmak
- Stresi azaltmak
- Beslenmede “%80 kuralı” (yani %80 doyduğunuzda yemeyi bırakın)
- Bitki temelli beslenmeyi tercih etmek
- Ölçülü miktarda alkol almak
- Bir topluluğa ait olmak
- Aileyle sıkı ilişkiler
- Sağlıklı davranışları destekleyen bir sosyal çevre edinmek
Buettner, yalnızlığın daha kısa bir yaşam için en önemli risk faktörü olduğunu, bu nedenle bunu olabildiğince önlemenin hayatımıza yıllar katmaya yardımcı olabileceğini de ifade ediyor: “Mavi Bölgelerdeki insanlar güçlü sosyal bağlara sahip köylerde yaşıyor ve bu da onlara en başından itibaren uzun ömür avantajı sağlıyor.”
Uzun ömür için en iyi diyet nedir?
Dan Buettner, “Bir insanın 100 yaşına kadar yaşamak için ne yaptığını bilmek istiyorsanız, tüm yaşamı boyunca ne yediğini bilmeniz gerekir” diyor. Harvard Üniversitesiyle birlikte çalışan araştırmacı, “Mavi Bölgeler Mutfağı” kitabında son 80 yılda tüm Mavi Bölgelerde yapılan 155 beslenme araştırmasını toplayıp bunların ortalamasını alarak bir çalışma yaptı.
Buettner, bu bölgelerdeki beslenme tercihlerinin %90’ından fazlasının işlenmemiş gıdalardan, bitki bazlı kaynaklardan geldiğini ve yaklaşık %65’inin kompleks karbonhidratlardan oluştuğunu ifade ediyor.
Akdeniz diyeti ile genç kalmak
Bugüne kadar yapılan farklı araştırmalar Akdeniz diyetinin de uzun ömür söz konusu olduğunda fayda sağlayabileceğini gösteriyor.
Ocak 2020’de yayınlanan bir inceleme, Akdeniz diyetinin yaşlanmanın ilerlemesini ve ileri yaşlarda hastalıklara yakalanma sıklığını yavaşlatmaya yardımcı olduğu sonucuna vardı.
Mart 2021’de yayımlanan bir araştırma ise Akdeniz diyetine bağlı kalmanın kişinin ömrüne yıllar katabileceğini söylüyor.
Beslenme uzun ömür için neden bu kadar önemli?
Uzun ömür için beslenme söz konusu olduğunda, Mavi Bölge Diyeti ve Akdeniz diyeti gibi diyetler, paylaştıkları yaşam tarzı bileşenleri nedeniyle öne çıkıyor.
Bu topluluklarda gözlemlenen ortak noktalara örnek olarak, daha yakın aile ilişkileri ve hazır gıdalar yerine doğa ananın sunduğu nimetlerden yararlanılması ilk dikkat çekenler. Bu da daha az oranda sodyum, yapay tatlandırıcılar, renklendiriciler ve koruyucular, yağlar veya ilave şeker demek.
Bu beslenme düzenleri genellikle doymuş yağ, kolesterol ve kalori bakımından daha düşük gıdalar içeriyor. Lif, C, E, A ve B vitamini gibi antioksidanlar bakımından daha zengin ve potasyum, magnezyum ve iyot gibi mineraller bakımından daha yüksek gıdalar uzun ve sağlıklı bir yaşamın kapısını aralıyor.
Kaynak: Medical News Today
