Duyu kaybı demansa neden olabilir mi? Yapılan araştırmalara bakılırsa yanıt: “evet”. Görme kaybı yaşayan 65 yaş üstü yetişkinlerde bunama gelişme riski yaklaşık yüzde 50 artıyor.
Demansın önlenmesine odaklanan uluslararası bir komisyon tarafından geçen hafta yayınlanan ve görme bozukluğunu demans için toplam 14 değiştirilebilir risk faktörü listesine ekleyen bir rapora göre durum bu. Diğer risk faktörleri arasında sigara, diyabet, sosyal izolasyon ve hipertansiyon yer alıyor.
Uzmanlar, görme kaybının risk listesine eklenmesinin sürpriz olmadığını, özellikle de başka bir duyusal bozukluğun – işitme kaybının – demansla bağlantılı olduğu ve listede yer aldığını ifade ediyor.
İşte hafif ve orta dereceli görme ve işitme bozukluklarının bile demans riskini nasıl artırdığı ve bu konuda ne yapılması gerektiği hakkında uzman yorumlarından kısa bir özet.
Duyu Kaybı Demansa Nasıl Katkıda Bulunabilir?
Duyusal kaybı olan kişilerin beyinlerine daha az girdi giriyor. Demans önleme komisyonuna başkanlık eden University College London’da psikiyatri profesörü Gill Livingston, beyin dokusunun “kullan ya da kaybet” şeklinde olduğunu, bu nedenle daha az uyarımın daha fazla atrofiye (nörolojik koşullardan ya da kasların kullanılmamasından ortaya çıkan, dokularda körelme, küçülme) yol açabileceğini söylüyor.
Beynin işitsel bilgileri işleyen bölgesinin Alzheimer hastalığından en çok etkilenen bölgeye yakın olması, anatomik bir bağlantı olabileceğini düşündürüyor. Görsel bilgi beynin başka bir bölgesinden beslenir, ancak bu bilgiyi nasıl kullandığımız birçok farklı bölgeyi harekete geçirir.
Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde kulak burun boğaz profesörü olan Dr. Frank Lin, “Beynin belirli bölgelerinin aktivasyonunu azalttığınızda, orada bir dereceye kadar daha hızlı atrofi oranları elde edersiniz” diyor. “Bunun da beynin diğer işlev ve yapı alanları üzerinde basamaklı etkileri olduğunu tahmin edebilirsiniz.”
Buna ek olarak, yetişkinlikte duyu kaybı yaşayan insanlar hayattan geri çekilme ve sosyal olarak fazla meşgul olmama eğiliminde oluyorlar. Yalnızlığın bir kişinin beynini fiziksel olarak değiştirebileceğini ve bunama için bilinen bir risk faktörü olduğunu gösteren kanıtlar var.
