Eti nasıl seviyorsunuz; az pişmiş, orta, iyi pişmiş? Dana eti, tavuk, hindi ve kuzu eti gibi hayvansal bazlı protein kaynakları birçok besin maddesi içerir. Ancak bu etler, gıda kaynaklı ciddi hastalıklara neden olan farklı bakterileri de barındırabilir. Bu nedenle, eti yemeden önce güvenli sıcaklıklarda pişirmek önemlidir. Gıda güvenliği uzmanları, etin yeterince uzun süre ve zararlı organizmaları öldürecek kadar yüksek bir sıcaklıkta pişirildiğinde yenmesinin güvenli olduğunu söylüyor.
Bu içeriğimizde, farklı etlerin güvenli bir şekilde pişirilmesi için önerilen sıcaklıkları ve etin sıcaklığının nasıl doğru bir şekilde ölçüleceğini aktaracağız.
Et sıcaklıkları rehberi
Güvenli pişirme sıcaklıkları, hazırlanan etin türüne göre değişir. Aşağıda farklı et türleri ve kesimleri için ideal iç sıcaklıkları bulabilirsiniz.
Et İç sıcaklığı
Kümes hayvanları 75°C
Kümes hayvanları, kıyma 75°C
Dana eti 65°C
Dana eti, kıyma 70°C
Dana eti, biftek veya rosto 65°C
Koyun eti 65°C
Kuzu eti, kıyma 70°C
Kuzu eti, pirzola 65°C
Av hayvanları (Geyik eti, biftek veya rosto) 65°C – 70 °C
Kümes hayvanları
En çok tüketilen kümes hayvanı türleri arasında tavuk, ördek, kaz, hindi, sülün ve bıldırcın sayılabilir. Çiğ kümes hayvanları, kanlı ishal, ateş, kusma ve kas kramplarına neden olabilen “Campylobacter” ile kontamine olabilir. Salmonella ve Clostridium perfringens de çiğ kümes hayvanlarında yaygın olarak bulunur ve benzer semptomlara neden olur.
Bütün ve kıyma haline getirilmiş kümes hayvanlarının pişirilmesi için güvenli iç sıcaklığın 75°C olması önerilir.
Dana eti
Köfte, sosis ve burger yapımında kullanılan kıymada 70°C iç pişirme sıcaklığa ulaşılmalıdır. Biftek ve dana eti en az 65°C’ye kadar pişirilmelidir.
Kıyma için etlerden daha yüksek iç pişirme sıcaklığı önerilmesinin nedeni, et öğütüldüğünde bakteri veya parazitlerin yayılmasıdır.
Dana eti, yaşamı tehdit eden durumlara neden olabilen bir bakteri olan E. coli O157:H7 kaynağıdır. Deli dana hastalığı ile ilişkili olan Creutzfeldt-Jakob hastalığına neden olan protein de dana eti ürünlerinde bulunmuştur.
Kuzu ve koyun eti
Kuzu eti daha genç koyunların etini ifade ederken, koyun eti yetişkin koyunların etidir.
Kuzu eti, gıda kaynaklı ciddi hastalıklara neden olabilen Salmonella enteritidis, Escherichia coli O157:H7 ve Campylobacter gibi patojenler içerebilir. Bu organizmaları öldürmek için kıyması 70°C’de, kuzu pirzolası ve koyun eti ise en az 65°C dereceye kadar pişirilmelidir.
Yabani av hayvanları
Bazıları geyik gibi yabani hayvanları yemeyi sever. Bu tür etleri de güvenli iç pişirme sıcaklıklarına kadar pişirmek önemlidir. Kıyılmış geyik eti en az 70°C sıcaklığa kadar pişirilmeli, bütün kesilmiş biftek veya rostolar ise 65°C sıcaklığa ulaşmalıdır.
Bu iç sıcaklıklara ulaşıldığında, geyik etinin rengi ne olursa olsun yenmesi güvenli kabul edilir, çünkü içi hala pembe olabilir.
Et sıcaklığı nasıl ölçülür?
- Sadece koklayarak, tadarak veya bakarak etin iyice pişip pişmediğini anlamak mümkün değil. Güvenle yemek için pişmiş etlerin sıcaklığının nasıl ölçüleceğini bilmek önemli. Bunun için bir et termometresi etin en kalın kısmına yerleştirilmeli; kemik veya yağa temas etmemeli.
- Sıcaklıklar etin pişme süresinin sonuna doğru, ancak etin tamamen pişmesi beklenmeden önce okunmalı.
- Etin pişmesi tamamlandığında, kesilmeden veya yenmeden önce en az üç dakika bekletilmeli. Bu süreye eti dinlendirme süresi deniyor. Bu süre etin sıcaklığının sabit kaldığı ya da yükselmeye devam ederek zararlı organizmaları öldürdüğü zaman olduğu için önemli.
