Hepimiz zaman zaman unutkan olmaktan şikayet ederiz, ancak bazılarımız için unutkanlık başlı başına önemli bir sorundur. Alışveriş listemizdeki ürünler gibi küçük detaylardan önemli iş toplantıları veya yıldönümleri gibi daha önemli şeylere kadar, unutma eğilimi sadece can sıkıcı olmakla kalmaz, aynı zamanda ilişkilerimize ve işimize zarar verebilir.
Hafıza kaybıyla mücadele etmenin, Alzheimer hastalığı ve diğer demans türleri gibi durumlara yakalanma riskini azaltmanın birçok yolu var. Yapılan araştırmalarla bilişsel olarak uyarıcı oyunlar oynamanın ve eğitim derslerine ya da etkinliklerine katılmanın hafıza kaybının başlangıcını azalttığı kanıtlanmış durumda.
Peki ya hafıza kaybını geciktirmekten daha fazlasını yapabilseydiniz? Ya size basit bir yöntemle hafızanızı üç katına çıkarmanın mümkün olduğunu söyleseydik? “Brainhacker” kitabının yazarı hafıza uzmanı Dave Farrow, tam da bunu yapan bir test geliştirdi. Farrow zihnimizin yavaşladığına inanıyor çünkü artık bireylerden bir şeyleri hatırlamaları istenmiyor. Telefon numaraları telefonlarımıza programlanmış durumda ve telefonlarımızdan bize önemli tarihleri ya da olayları hatırlatmalarını “isteyebiliyoruz”.
“Bilgiyi eleme ve bilgi arama konusunda daha iyi hale geldik. Arama motorları vb. aracılığıyla bilgi ararken, bilgiyi hatırlama konusunda çok daha kötüyüz. Bunun nedeni de bizim yerimize hatırlayan akıllı bir cihaza sahip olmamız.” diyor.
Bu nedenle “Farrow Hafıza Yöntemi” adını verdiği ve bir kişinin hatırlama yeteneğini üç katına çıkarabileceğini iddia ettiği yöntemi öneriyor. İşte nasıl çalıştığı:
Farrow Hafıza Yöntemi
- Rastgele Nesnelerin Bir Listesini Yapın
Rastgele altı ya da yedi nesne seçin ve bir liste yapın. Nesnelerin sırasına odaklanın. Testin sonunda nesneleri sırayla tekrarlamanız gerekecek.
- Görsel İlişkilendirmeyi Kullanın
Nesneler arasında bağlantılar kurun. “Esasen yapacağınız şey, rastgele nesnelerden oluşan bir liste almak ve görsel ilişkilendirmeyi kullanmaktır.” Listenin tamamını bir kerede ezberlemek yerine, her seferinde iki tanesine odaklanın. Farrow şöyle devam ediyor: “Bunu ezberlemenin yolu, bir seferde iki öğeyi birbirine bağlamak istemenizdir. İnsanların bir listeyi ezberlemeye çalışırken yaptıkları hata, hepsini kafalarında tutmaya çalışmalarıdır ve bu yüzden altı ila yedi maddelik bir sınırınız vardır. Oysa yapmanız gereken, her seferinde sadece ikisine odaklanmak ve bir bağlantı kurmaktır.”
Farrow açıklamak için örnek bir liste kullanıyor: ayakkabı, ağaç, lastik top, para ve film. Listesini yaptıktan sonra, resimler veya eylemler görselleştirerek öğeleri birbirine bağlamaya başlıyor. “İlk madde bir ayakkabıydı. Bir ayakkabının bir ağaca bağlı olduğunu hayal ediyorum. Belki bir ağaç, genetik mühendisliğinin bir mucizesi gibi ayakkabı yetiştiriyordur. Aslında dev bir ayakkabıdan büyüyen bir ağaç hayal ettim ve sanki yerde oturuyor ve bir sanat projesi gibi” diyor.
Ağaçtan çıkan ve yakındaki çocuklara çarpan topları hayal ederek ağacı bir lastik topa bağlıyor. Çocuklar lastik topların içindeki parayı keşfediyor. “Bazı çocuklar topu ellerine alıp açıyorlar ve içinde para olduğunu fark ediyorlar. Paradan sonra, sanırım bir filmim vardı ve bir filme gittiğinizi ve filmde gökten dolarlar yağdığını hayal ettim, sanki piyangoyu kazanmışsınız gibi.”
Bu yöntemle benzersiz, görsel bağlantılar kurarak, bireylerin listeyi hatırlama olasılığı daha yüksek. Çünkü nesneler artık rastgele bir listeden ibaret değil, bir hikayenin parçası.
- Biraz Zaman Ayırın
Bir kitap okuyun, bir film izleyin veya bir arkadaşınızla dışarı çıkın. Listeden bir süreliğine uzaklaşın. Sonra listeye geri dönün.
- Listeyi Hatırlayın
Görsel bağlantıları kullanarak listenizi yeniden ifade edin. Resimler, görünüşte rastgele olan nesneleri birbirine bağlamanıza yardımcı olmalıdır.
Hatırlamanıza yardımcı olması için her zaman resimlere ihtiyacınız olacak mı? Farrow, “hayır” diyor.
“Sadece birkaç tekrarla bu bağlantıların çoğu kaybolacak, ancak bilgi kalacaktır. Yani, bir ayakkabının içinden bir ağaç çıktığını hatırlamayacaksınız. Sadece, ne zaman ayakkabı düşünseniz, bu size ağacı hatırlatacaktır” diye açıklıyor. “Üçüncü ya da dördüncü tekrardan sonra bağlantılar kaybolacak ve siz sadece bilgiyi hatırlayacaksınız. Amaç gerçekten de bu. Yani bu bir amaç için bir araç. Resim kaybolur ama bilgi kalır.”
Diğer Hafıza İpuçları
Elbette, önceki araştırmalar da hatırlamamızı geliştirebileceğimiz başka kolay yollara işaret ediyor.
- Bir çalışmada, Avustralya’daki bilim insanları basit zihinsel faaliyetlerin kişinin bilişsel rezervini geliştirerek beyni güçlendirdiğini bulmuşlardı. Yetişkinlere yönelik okuma yazma kursları gibi faaliyetlerin bunama riskini yüzde 11 oranında azalttığı, zeka test oyunları oynamanın ise yüzde 9 oranında bir azalmaya yol açtığı tespit edilmişti. Resim, çizim ya da diğer sanatsal hobilerle uğraşmak bunama riskinde yüzde 7 oranında bir azalma ile ilişkili bulunmuştu.
- Besleyici bir diyetle sağlıklı bir yaşam tarzı izlemek de hafıza kaybını önlemede faydalıdır. Çinli 60 yaş üstü yetişkinlerle yapılan 10 yıllık bir çalışma, sağlıklı yaşamın faydalarının Alzheimer hastalığına yatkınlık yaratan bir gene sahip olanları bile olumlu etkilediğini göstermekte.
Bir şeyleri daha iyi hatırlamak için sizin de püf noktalarınız var mı?
Kaynak: https://studyfinds.org/
