Hashimoto, bağışıklık sistemimizin tiroid bezine saldırdığı ve tiroid hücrelerinin işlevini kaybettiği otoimmün bir hastalık. Tiroid, boynun ön kısmında bulunan ve neredeyse tüm metabolizmayı etkileyen hormonları salgılayan kelebek şeklinde bir endokrin bezi. Ayrıca büyümeyi de kontrol ediyor. Bu bezin hasar görmesi ise yetersiz tiroid hormonu üretimine neden oluyor.
Beslenme ve yaşam tarzı Hashimoto’yu nasıl etkiler?
Hashimoto tiroiditi, tiroit bezi hastalıklarının en sık görülen türü. İlaçla tedavi edildiğinde bile semptomları yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebiliyor.
Yapılan araştırmalar, beslenme ve yaşam tarzının Hashimoto’nun yönetiminde hayati rol oynadığını gösteriyor. Çünkü çok sayıda kişi hastalık semptomlarının ilaçla bile devam ettiğini bildiriyor. Ayrıca, semptom gösteren birçok kişiye, hormon seviyeleri değişmediği sürece ilaç da verilmiyor.
Beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri, Hashimoto kaynaklı obezite ve diyabet gibi ek hastalıklar geliştirme ihtimalinizi azaltmaya da yardımcı olabilir. Ayrıca, bu değişiklikler yüksek tiroid antikorlarının neden olduğu tiroid hasarını yavaşlatmaya veya önlemeye ve vücut ağırlığını, kan şekerini ve kolesterol seviyelerini yönetmeye destek olabilir.
Bununla birlikte, Hashimoto tiroiditi olan her kişi tedaviye farklı yanıt verir, bu nedenle bireyselleştirilmiş bir yaklaşım çok önemlidir.
Gluten ve tahıl içermeyen diyetler
Birçok çalışma, Hashimoto hastalarının çölyak hastalığına sahip olma olasılığının genel nüfusa göre daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu nedenle uzmanlar, Hashimoto teşhisi konulan herkesin çölyak hastalığı açısından taranmasını öneriyor. Dahası, bazı kanıtlar gluten ve tahıl içermeyen diyetlerin Hashimoto tiroiditi olan kişilere fayda sağlayabileceğini gösteriyor.
Hashimoto tiroiditi olan 34 kadın üzerinde yapılan 6 aylık bir çalışmada, glutensiz diyet uygulayanların, kontrol grubuna kıyasla tiroid fonksiyonlarında ve D vitamini seviyelerinde iyileşme görünürken tiroid antikor seviyelerinin düştüğü gözlendi.
Otoimmün protokol diyeti
Otoimmün Protokol (AİP) diyeti, otoimmün hastalıkları olan kişiler için tasarlanan bir diyet türü. Tahıllar, süt ürünleri, patlıcangiller, ilave şeker, kahve, baklagiller, yumurta, alkol, kabuklu yemişler, tohumlar, rafine şekerler, yağlar ve gıda katkı maddeleri gibi potansiyel olarak zararlı gıdaları beslenme listesinden çıkarıyor.
Hashimoto tiroiditi olan 16 kadın üzerinde yapılan 10 haftalık bir çalışmada, AİP diyetin yaşam kalitesi puanlarını önemli ölçüde iyileştirdiği ve enflamatuar belirteç C-reaktif protein (CRP) seviyelerini önemli ölçüde azalttığı görüldü. Bu sonuçlar umut verici olmakla birlikte, daha uzun süreli çalışmalara ihtiyaç olduğu da bir gerçek.
Laktozsuz diyet
Laktoz intoleransı, Hashimoto tiroiditi olan kişiler arasında çok yaygın bir durum. Laktoz intoleransından şüpheleniyorsanız, süt ürünlerini kesmek sindirim sorunlarının yanı sıra tiroid fonksiyonu ve ilaç emilimine de yardımcı olabilir.
Hashimotolu bazı kişiler süt ürünlerini gayet iyi tolere ettiğinden, bu stratejinin herkes için işe yaramayabileceğini unutmayın.
Anti-enflamatuar diyet
Enflamasyon, Hashimoto tiroiditinin arkasındaki itici güç olabilir. Bu nedenle, meyve ve sebze açısından zengin bir anti-enflamatuar diyet semptomları önemli ölçüde iyileştirebilir.
Hashimoto tiroiditi olan 218 kadın üzerinde yapılan bir çalışmada, kronik enflamasyona neden olan oksidatif stres belirteçlerinin daha sık meyve ve sebze yiyenlerde daha düşük olduğu bulundu.
Tam gıda diyeti
İlave şeker ve yüksek oranda işlenmiş gıdalar açısından düşük ancak tam ve besin değeri yüksek gıdalar açısından zengin bir diyet, kişinin sağlığını iyileştirmeye, kilosunu yönetmeye ve Hashimoto ile ilişkili semptomları azaltmaya yardımcı olabilir.
Mümkün olduğunda, yemeklerinizi sebze, meyve, protein, sağlıklı yağlar ve lif bakımından zengin karbonhidratlar gibi besleyici gıdalar kullanarak evde hazırlayarak sonuç alabilirsiniz.
Hashimoto için faydalı takviyeler
Çeşitli takviyeler, Hashimoto tiroiditi olan kişilerde iltihaplanmayı ve tiroid antikorlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, bu rahatsızlığı olanların belirli besin maddelerinde eksik olma olasılığı daha yüksektir, bu nedenle takviye gerekli olabilir.
Yararlı takviyeler şunları içerir:
- Selenyum
- Çinko
- Kurkumin
- D vitamini
- B kompleks vitaminleri
- Magnezyum
- Demir
İyot eksikliğinin olmadığı durumlarda yüksek dozda iyot ile desteklenmesinin Hashimoto hastalarında olumsuz etkilere yol açabileceğini unutmayın. Bir sağlık uzmanı sizi yönlendirmediği sürece yüksek dozda iyot takviyesi almayın.
Yiyecekler
Hashimoto tiroiditiniz varsa, besin açısından yoğun bir diyet semptomlarınızın şiddetini azaltmaya ve genel sağlığınızı iyileştirmeye yardımcı olabilir. Aşağıdaki gıdalara odaklanın.
- Meyveler
- Nişastalı olmayan sebzeler
- Sağlıklı yağlar
- Yağsız hayvansal proteinler
- Glutensiz tahıllar
- Tohumlar, kuruyemişler ve fındık ezmesi
- Fasulye ve mercimek
- Süt ürünleri ve süt ürünü olmayan ikameler (kalsiyum ve/veya d vitamini ile güçlendirilmiş)
- Otlar
Hashimoto tiroiditi olan bazı kişilerin tahıllar ve süt ürünleri gibi yukarıda belirtilen gıdalardan birkaçından kaçındığını unutmayın. Hangi gıdaların sizin için en iyi olduğunu bulmak için denemeniz gerekiyor.
Kaçınılması gereken yiyecekler
Aşağıdaki gıdaların tamamen beslenmeden çıkarılması veya kısıtlanması, Hashimoto semptomlarının azalmasına ve genel sağlığınızı iyileştirmesine yardımcı olabilir:
- İlave şekerler ve tatlılar
- Fast food ve kızarmış yiyecekler
- Rafine tahıllar
- Yüksek oranda işlenmiş gıdalar ve etler
- Gluten içeren tahıllar ve gıdalar
- Bazı turpgil sebzelerin ve soya ürünlerinin tiroid hormonu üretimini engelleyebilecek maddeler olan guatrojenler içerdiğini unutmayın. Yine de turpgiller oldukça besleyicidir ve pişirilmeleri guatrojenik aktivitelerini azaltır. Bu nedenle, aşırı miktarda tüketilmedikleri sürece tiroid fonksiyonlarını etkilemeleri olası değildir. Bazı kanıtlar soyanın da tiroid fonksiyonlarına zarar verdiğini göstermekte; bu nedenle Hashimoto’lu birçok kişi soya ürünlerinden kaçınmayı tercih eder. Bununla birlikte bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
Yaşam tarzı ipuçları
Hashimoto’lu 60 kadın üzerinde yapılan bir çalışmada, stres azaltma uygulamalarına katılmanın depresyon ve anksiyetelerini azaltmaya, genel yaşam kalitesini iyileştirmeye ve tiroid antikorlarını düşürmeye yardımcı olduğu bulundu.
Ayrıca, maksimum emilim için tiroid ilaçlarını kahvaltıdan en az 30-60 dakika önce veya akşam yemeğinden en az 3-4 saat sonra aç karnına almanın daha iyi olduğu belirtiliyor.
İlaç tedavisine ilk başladığınızda kendinizi daha iyi hissetmeye başlamanızın birkaç hafta veya daha uzun sürebileceğini unutmayın. Hashimoto semptomları yaşam kalitenizi ve ruh sağlığınızı önemli ölçüde etkileyebileceğinden, güvendiğiniz bir uzmanla ilerlemek önemlidir.
Kaynak: https://www.healthline.com/ – https://temd.org.tr/halk/hastaliklar/hashimoto-hastaligi
