Sıcak bir duşun rahatlatıcı etkisi sır değil. Peki sizi rahatlatan bu sıcaklığın saçınız ve cildiniz üzerindeki etkisi nedir? En sık sorulan soruları dermatologlar yanıtladı.
Soru: Sıcak duş almayı seviyorum, ancak cilde ve saçlara zarar verebileceğini duydum. Bu doğru mu?
Sıcak bir duşun rahatlatıcı olabileceği bir sır değil: Ağrıyan kasları ve eklemleri yatıştırabilir, ruh halinizi iyileştirebilir ve daha iyi uyumanıza yardımcı olabilir. Bunları göz ardı etmesek de bu faydaların hiçbiri cildiniz için değil.
Dermatologlar, sıcak suyun cildimizi ve saçlarımızı nasıl etkilediğine dair araştırmaların sınırlı olduğunu söylese de “haşlayan” duşların yağları ve nem tutucu maddeleri uzaklaştırabileceği konusunda hemfikirler. Bu nedenle, genellikle ılık duş almanın en iyisi olduğunu söylüyorlar.
Soru: Sıcak su cilde ne yapar?
Banyo yapmanın cilt sağlığı üzerindeki etkileri söz konusu olduğunda, araştırmalar büyük ölçüde temizleyici kullanımına odaklanıyor. Dermatologlar, sıcak suyun, özellikle koku ve sert bileşenler içeren temizleyicilerle birlikte kullanıldığında, cilt bariyeri olarak bilinen en dış tabakaya zarar verebileceğini söylüyor.
Cilt bariyeri ölü deri hücrelerinden oluşuyor. Bu hücreleri çevreleyen seramidler, yağ asitleri ve kolesterol gibi yağlı maddelerden oluşan yoğun bir matris gibi düşünülebilir. Lipid olarak adlandırılan bu maddeler ciltteki nemi tutmaya ve cildi çevresel tahriş edici maddelerden ve alerjenlerden korumaya yardımcı oluyor.
Cilt bariyerinin üstünde, amino asitlerden, terde bulunan asitlerden, nemi tutan ve saç köklerinin yakınındaki bezlerden salınan yağlı bir madde olan sebumdan oluşan bir manto var. Bu tabaka cilt bariyerini güçlü tutmaya yardımcı oluyor ve zararlı bakterilerden koruyor. Adeta “haşlayan” bir duş aldığınızda, cilt bariyerindeki sıkıca paketlenmiş lipitler organize yapılarını kaybedebiliyorlar.
Yapılan bir çalışma, yetişkinlerin ellerini sıcak ve soğuk suya daldırdıklarında, sıcak suyun daha fazla zarar verdiğini ortaya koydu: Sıcak su cildin daha fazla su kaybetmesine neden olurken, cilt bariyerini zayıflattı ve kızarıklığa yol açtı. Aynı zamanda cildin pH seviyesini de yükseltti ki bu da cilt bariyerini bozup ve su kaybını artırarak kurumaya neden oldu.
Soru: Sıcak su saça ne yapar?
Cilt üzerindeki etkisine benzer şekilde, sıcak su sebumu uzaklaştırarak saçı kurutabilir. Ancak dermatologlar, bu soruyu inceleyen araştırmaların çok kısıtlı olduğunu söylüyor.
Sebum salgılayan bezler cildimizin hemen her yerinde bulunmasına rağmen, yüzümüzde ve kafa derimizde daha çok sayıda bulunuyor. Kafa derisindeki bir bez sebum salgıladıktan sonra, yağlı madde saç tellerinin en dış katmanını kaplıyor. Saçı sıcak suyla durulamanın bir miktar sebumu uzaklaştırabileceği ve “saçımızı nemli tutan ve koruyan şeyin” azalabileceği ifade ediliyor.
Soru: Cildi ve saçı sağlıklı tutmanın en iyi yolu nedir?
Dermatologlar, saçınız ve cildiniz kuruysa ya da sıcak suyun kötüleştirebileceği egzama veya sedef hastalığı gibi bir rahatsızlığınız yoksa, haftada bir veya iki kez sıcak bir duşun keyfini çıkarabileceğinizi söylüyor. Yağlı bir cildiniz ya da saçınız varsa, daha sık duş alabileceğinizi de ifade ediyorlar.
Ancak mümkün olduğunda, ılık duş alınması öneriliyor. Duşların kısa tutulması gerektiği de bir başka konu; ideal olarak süre 5-10 dakika. Tabii kullandığınız temizleyiciler de önemli; bazı duş jelleri ve şampuanlar sodyum lauril sülfat gibi tahriş edici maddeler içerebiliyor bu maddeler cilt bariyerini zayıflatabiliyor.
Uzmanlar, saçınızı her gün yıkamak yerine, sadece gerekli olduğunda, örneğin spor yaptıktan veya çok fazla şekillendirici ürün kullandıktan sonra ya da saçınız genel olarak yağlı hissettiğinizde şampuanlamayı düşünün diyor.
Ayrıca banyodan sonra cildinizi hala nemliyken nemlendirmeyi unutmamalısınız. Genellikle losyonlardan daha iyi nemlendirme sağlayan merhemleri veya kremleri tercih edebilirsiniz ve ürün ambalaj etiketinde seramid, gliserin veya vazelin gibi nemlendirici bileşenler aramanız öneriliyor.
