Vitrinlerde gördüğünüz bazı şekerlemelere, unlu mamullere, içeceklere ve kozmetik malzemelerine bu göz alıcı kırmızı rengi veren aslında bir sentetik boya: Red 3. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), kozmetik, gıda ve ilaçlarda kırmızı renk vermek amacıyla kullanılan Red 3 (eritrosin) boyasını geçtiğimiz günlerde yasakladı. Bu boya sadece ABD’de 3000 civarında gıdada bulunuyor ve önceki yıllarda yapılan deneyler boyanın hayvanlarda kansere neden olduğunu ortaya çıkarmıştı.
Red 3 nasıl elde ediliyor, merak ediyorsanız sıkı durun; kömür katranı veya petrolden… Parlak kırmızı renk ve canlı tonlar gerektiren ürünlerde sıklıkla kullanılıyor; ancak giderek artan bilimsel kanıtlar Red 3 tüketiminin önemli sağlık riskleri oluşturduğunu gösteriyor.
Red 3’ün sağlık riskleri
Son 35 yılda yapılan bilimsel araştırmalar Red 3’ün sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini tespit etti. Araştırmacılar henüz Red 3 ile insanlardaki kanser vakaları arasında doğrudan bir bağlantı kuramamış olsa da hayvan çalışmalarından elde edilen önemli kanıtlar kanserojen potansiyeline işaret ediyor.
Öncelikle Red 3 tiroid hormon düzeylerini bozuyor. Tiroid bezinin tiroid hormonlarını sentezlemesi için önemli bir bileşen olan iyotu absorbe etme yeteneğini engelliyor ve tiroid tümörü oluşumuna neden olabiliyor.
Yine hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar sinir sistemi üzerinde hasara ve işlev bozukluğuna yol açtığını ortaya koyuyor.
Bu sentetik boyanın dokulara zarar veren oksidatif stresi artırdığı ve oksidatif stresi kontrol eden antioksidanları azalttığı da bir başka bulgu.
FDA’nın talimatı uyarınca, üreticiler sırasıyla Ocak 2027 ve Ocak 2028’e kadar gıda ürünlerini ve ilaçları Red 3’ü içermeyecek şekilde yeniden formüle edecekler. Bazı ülkeler hala Red 3 kullanımına izin verirken, ABD’nin ithal ettiği ürünlerin yerel güvenlik standartlarını karşılaması gerekiyor. Sentetik boyaların düzenlenmesi ve değerlendirilmesine ilişkin küresel standartların uyumlaştırılması tüketici sağlığının korunması için de önemli.
Tüketiciler, “FD&C Red №3” veya “E127” için içerik etiketlerini okuyarak ve doğal boyalar kullanan ürünleri tercih ederek kendilerini Red 3 etkilerinden koruyabilirler. Pancar suyu veya zerdeçal gibi doğal renk alternatifleriyle ev yapımı yiyecekler hazırlamak da başka bir seçenek.
