Doyurucu bir yemekten sonra bile neden her zaman tatlıya yerimiz olduğunu hiç merak ettiniz mi? Bilim insanları, bize tok olduğumuzu söyleyen beyin hücrelerinin aynı zamanda canımızın şekerli şeyler çekmesinden de sorumlu olduğunu keşfetti. Bu şaşırtıcı bulgu, tıka basa doyduğumuzda bile neden hala bir dilim pastaya uzandığımızı açıklıyor.
Şeker arzusunu tetikleyen nöronlar
Almanya’da yapılan çalışmada araştırmacılar, “POMC nöronları” adı verilen özelleşmiş beyin hücrelerinde dikkat çekici bir ikilik tespit ettiler. Bu nöronlar uzun zamandır tokluk sinyali veren kimyasallar salgılayan iştah bastırıcılar olarak biliniyor. Ancak Science dergisinde yayınlanan yeni araştırmaları, bu hücrelerin aynı anda farklı bir mekanizma aracılığıyla belirli bir şeker arzusunu tetiklediğini gösteriyor.
Beynimizin içinde açlığı ve doyumu kontrol eden karmaşık bir devre bulunuyor. “Arkuat nükleus” adı verilen bir bölgede bulunan POMC nöronları, bu ağda merkezi oyuncular olarak hareket eder. Doyduğumuzda, bu nöronlar tipik olarak yeme isteğimizi azaltan kimyasallar salgılar. Ancak araştırma ekibi bu nöronların gizli bir ikinci işlevi olduğunu keşfetti: aynı zamanda şeker tüketimini artırabilen doğal opioidler olan beta-endorfin salgılıyorlar.
Bu ikili yapı yaygın bir deneyimi açıklıyor: doyurucu bir yemeği bitirdikten birkaç dakika sonra kendinizi tatlı menüsüne bakarken bulmak. Bu sadece irade eksikliği değil; beyniniz yeterince yediğinizi işaret ederken bile sizi aktif olarak o tatlı ikramına doğru itiyor.
Bilim insanları araştırmalarını sofistike tekniklerin bir kombinasyonunu kullanarak yürüttüler. Farelerdeki belirli nöronları manipüle etmek için genetik araçlar kullandılar ve bu hücreleri ışıkla kontrol etmelerine (optogenetik) ve aktivitelerini gerçek zamanlı olarak ölçmelerine olanak sağladılar. Ayrıca, fareler farklı gıdalarla karşılaştıkça bu nöronları hareket halinde izlemek için gelişmiş görüntüleme teknikleri kullandılar.
En ilginci, araştırmacılar bu nöronların hareketini engellediğinde, fareler yemeklerden sonra şekerli yiyeceklere daha az ilgi gösterdi. Bununla birlikte, bu müdahale yağlı gıda tüketimini etkilemedi, bu da bu devrenin özellikle şeker isteğine göre ayarlandığını gösteriyor.
Araştırma hayvan çalışmalarının ötesine geçti. İnsan beyin dokusu örnekleriyle çalışan ekip, benzer sinir devrelerinin insan beyninde de var olduğunu doğruladı. Ayrıca 30 sağlıklı katılımcıyla beyin görüntüleme çalışmaları gerçekleştirerek beyinlerinin su yerine şeker solüsyonları tüketmeye nasıl tepki verdiğini gözlemlediler. Sonuçlar, şeker tüketiminin fare çalışmalarında tanımlanan aynı beyin bölgesindeki aktiviteyi azalttığını göstererek türler arasında ortak bir mekanizma olduğunu düşündürdü.
Bu keşif, özellikle şeker söz konusu olduğunda aşırı yeme için faydalı tedaviler geliştirilmesini destekleyebilir. Tatlıların neden bu kadar evrensel bir fenomen haline geldiğini açıklayabilir.
Beyniniz size tok olduğunuzu söylerken bile, aynı anda sizi tatlıya hazırlıyor. Belki de bu yüzden tatlılarımızı hep yemeğin sonuna saklıyoruz, ne dersiniz?
Kaynak: https://studyfinds.org/
