“Gönül ne çay ister ne çayhane, gönül sohbet ister çay bahane”
Yüzyıllardır kahvaltı sofralarının vazgeçilmez içeceği olan çay, her gün dünyanın farklı coğrafyalarında dost sohbetlerini taçlandırıyor.
İlk tanışma
İnsanoğlunun çayla olan teşriki mesaisi Çin İmparatorluğu’na kadar uzanıyor. Efsaneye göre Çin’in ilk imparatorlarından olan Shen Yung, çay bitkisinin tesadüfen sıcak suya düşmesi sonucunda oluşan karışımı içerek sonradan çay olarak anılacak olan bu muhteşem lezzeti keşfediyor. İşte bu tarihten beri insanoğlunun çaya olan tutkusu farklı tariflerle değişikliğe uğrasa da her geçen gün artarak devam ediyor.
Çayın Çin’den tüm dünyaya yayılması ise M.S. 5. yüzyıla tarihleniyor. Bu yüzyılda Türk boylarının Çinllilerle yaptıkları ticarette çayın ilk sıralarda yer aldığı pek çok tarihi belgede kendisine yer buluyor. İlk demlik örneklerinin Çin’den Avrupa’ya ulaşması ise 1650’li yıllarda gerçekleşiyor. 18. yüzyılda Çin’den Portekiz’e giden çay eksperleri, bu topraklarda çay ekmeye başlıyorlar. Böylece Avrupa da bu eşsiz lezzetle tanışıyor.
Farklı çay çeşitleri
Çay bitkisi, aynı şaraplık üzümde olduğu gibi yetiştiği bölge, sıcaklık, toprak özellikleri, yükseklik, güneş gibi birçok özellikten etkileniyor. Ayrıca çayın toplandıktan sonra maruz kaldığı işlemler de tadına, kokusuna ve görüntüsününe etkide bulunuyor.
Kim nasıl içiyor?
İngiltere
Sert içimli olarak hazırladıkları çayı, süt ve şekerle tatlandırarak burukluğu azaltmayı tercih ediyorlar.
Japonya Japonlar, yeşil çayı tercih ediyor. Hazırlanmasından içimine kadar bir ritüel gibi ele alınan çay, hafif ve yumuşak kıvamda tüketiliyor.
ABD
Sıcak kadar soğuk çay da bol miktarda içiliyor.
Hindistan
Kuvvetli bir aromaya sahip yerel çaylar, bolca şeker, süt ve tarçın gibi ekstra malzemlelerle tatlandırılıyor.
Suyun sıcaklığı ne olmalı?
Fitoterapi Derneği Başkanı Prof. Dr Ekrem Sezik, bitki çayı hazırlarken suyun sıcaklığının son derece önemli olduğunun altını önemle çiziyor. Sezik: “Son yapılan çalışmalarda, uçucu yağ taşıyan papatya, adaçayı, nane gibi bitkisel ürünlerde kaynar su kullanıldığı zaman, etkili maddeleri taşıyan uçucu yağ miktarında kayıp olduğu bulundu. Dolayısıyla, kaynama noktasına gelmemiş takriben 80 derece civarındaki suyu kullanmanızı tavsiye ediyorum” diyor.
Türkiye ilk sırada!
Çin’de düzenlenen Uluslararası Çay Kongresi’nde açıklanan 2016 yılı ‘Dünya Çay Raporu’na göre, dünyada kişi başı en çok çay tüketen ülkeler sıralamasında 3.5 kg ile Türkiye ilk sırada bulunuyor.
