Havadan protein üreten Fin bilim insanları, bunun on yıl içinde soya ile fiyat açısından rekabet edeceğini söylüyorlar.
Protein, sudan elektrikle ayrılan hidrojenden beslenen toprak bakterilerinden üretiliyor. Araştırmacılar, bu elektriğin güneş veya rüzgâr enerjisi gibi bir enerjiden elde edilmesi halinde, protein üretiminin sıfıra yakın bir sera gazı emisyonu ile başarılacağını ifade ediyorlar.
Hayalleri gerçekleşirse, tarımsal üretim ile bağlantılı birçok sorunun ortadan kaldırılması sağlanabilir.
Gıda teknolojisi şirketi Solar Foods’un Helsinki’deki pilot tesislerinde üretilen ve Solein adı verilen bu protein, toprakta bulunan bir bakterinin suda tutularak karbondioksit ve hidrojen gazı ile beslenmesi yoluyla üretiliyor. Bu hidrojen, karbondioksit ve minerallerle beslenen bakteriler yeterli sayıya ulaşınca elektrikle şeker ve protein moleküllerine ayrışıyor. Elde edilen çözelti kurutulunca protein ve karbonhidrat açısından zengin granüller ortaya çıkıyor.
Tatsız mı?
Solein adı verilen bu protein tozu, araştırmacıların hedeflediği gibi tatsız. Her tür gıdaya katılabilecek doğal ve nötr bir katkı maddesi olması planlanıyor.
Suni yollarla et ve balık üretiminde kullanılabileceği gibi, büyük baş hayvanların beslenmesinde kullanılan ve yağmur ormanlarının kesilmesiyle açılan tarlalarda yetiştirilen soya fasulyesinin yerini alabileceği ifade ediliyor.
Her şey planlandığı gibi gelişse dahi dünya çapında talebi karşılayacak geniş çaplı üretime geçmek uzun yıllar alabilir.
Uzay çağı fikirleri
Bu çalışma, geleceğin sentetik gıdalarını üretmeyi amaçlayan birçok projeden sadece biri. Teknolojisinin arkasındaki fikirler aslında 1960’larda uzay endüstrisi için geliştirilmişti.
Her şey planlandığı şekilde giderse ilk fabrikanın 2025’te açılacağı belirtiliyor.
Elektriğin fiyatı bu üretimde önemli bir belirleyici. Firma, yenilenebilir enerji daha fazla devreye girdikçe maliyetin düşeceğini tahmin ediyor.
Gelecek için bir umut mu?
Gezegenin geleceği konusunda karamsar olan araştırmacılar bile bu olağanüstü teknolojik gelişmelerden övgüyle söz ediyor ve Solar Foods’un onlara umut verdiğini söylüyorlar.
Tarımsal üretim iklim krizinin en büyük nedeni. Balık üretimi ve tarımsal üretim yabanıl hayatın çeşitliliği açısından tehdit. Tarım dışı gıda üretiminin gezegen için önemli bir olanak olduğu ifade ediliyor.
Teknolojik gıda üretimi araştırmaları yapan RethinkX isimli kuruluş tarafından yapılan araştırma, hassas fermantasyondan elde edilen proteinlerin 2035’e kadar hayvansal proteinden yaklaşık 10 kat daha ucuz olacağını gösteriyor. Bunun hayvan besiciliğini çöküşe sürükleyeceğini ifade eden kuruluş, besicilik sektöründe hayvanları beslemeye yönelik yeni protein geliştirme çalışmalarını hesaba katmamakla eleştiriliyor.
Geçen yıl yayınlanan bir makale, mikrobiyal proteinin arazi kullanımı açısından soyadan birkaç kat daha verimli olduğu ve bunun sadece onda biri kadar su gerektirdiği sonucuna vardı.
Ancak yeni besinlere alışma konusunda kültürel engeller ortaya çıkabilir. İnsanlar gerçek pirzola yeme konusunda ısrarcı davranabilirler.
Sentetik gıdalara yatırımlar artıyor. Ama gerçekten bunları tüketme isteği de artar mı, bilinmez.
Kaynak:
https://www.bbc.com/news/science-environment-51019798#comments
