Balık Çeşitleri

Genellikle Ege ve Akdeniz’de bulunur. Yerli bir balık türü olan barbunya sıcak ve ılık denizlerin kıyıya yakın olan kumlu ve çamurlu diplerinde, az olmakla beraber kayalık yerlerde yaşar. Kaya barbunyası, kum barbunyası, ot barbunyası ve paşa barbunu diye dört çeşide ayrılır. Bunların içinde en iyi olanı kaya barbunyasıdır. Tekir ile çok fazla karıştırılan bu balığın en lezzetli zamanı temmuz ile ekim ayları arasıdır.

Barbunyaya çok benzeyen ve yakın akrabası olan bu balık türü bütün denizlerimizde avlanır. Karadeniz ve Marmara’dan çıkanlar 6 ila 10 cm arasındadır. Ege ve Akdeniz’de ise boyları barbunyayı yakalar. Dört mevsim yenebilecek bu balığın en lezzetli zamanı, aynen barbunyada olduğu gibi temmuz ve ekim ayları arasıdır.

Küçük sürüler halinde gezen çipura, Ege’nin meşhur yerli balığıdır. Çipura elips biçiminde yassı vücudu, beyaz karnı, koyu gri sırtı ve pembemsi yanakları ile tanınır. Kuzeybatı Karadeniz, Ege ve Akdeniz’de bulunur. İsparoz ve lidaki bu türün küçük çeşitleridir. Her mevsim zevkle yenilen bu balığın ızgarası, buğulaması, çorbası, fırını çok güzel olur.

Yetişkinlerinin boyu 20-40 cm arasında değişen mezgit, genellikle Marmara ve Karadeniz’de bulunur. Her mevsim avlanabilen mezgitin ağırlığı 200-250 gr arasında değişir. Beyaz etinin rengi ve tadı nedeniyle bazı bölgelerde “tavuk balığı” olarak da isimlendirilir.

Dil balığı yerli balıklardandır ve Ege ile Akdeniz’de bolca bulunur. Her mevsim yenebilir ama en lezzetli zamanı kasım ve şubat arasıdır. Tavası çok güzel olur. İrilerinden fileto çıkarılıp şiş veya salçalı fileto yapılır.

Hamsi, çok büyük sürüler halinde gezen ve Karadeniz Bölgesi ile özdeşleşen yerli bir balık türüdür. Öyle ki Karadeniz’in temel gıdası ve protein kaynağıdır. Ekonomik olduğundan geniş kitleler tarafından tüketilir. Kışın bolca bulunan hamsinin hemen her türlü yemeği yapılır. Siyah etli balık olmasına rağmen buğulamaya son derece uygundur. Yaz aylarında ise yağsız olduğu için ızgara yerine tava veya buğulaması tercih edilir.

Hamsinin yakın akrabası olan sardalya, sürüler halinde yaşar ve kıyılar boyunca göç eder. Hamsi gibi ticari değeri çok yüksek bir balıktır. Kurutularak, tuzlanarak hatta balık yağı ve balık unu olarak kullanılır. Sardalya adı konserve işleminden dolayı konserve ile özdeşleşmiştir. Ülkemizde Kuzey Ege’de bolca bulunan Sardalya’nın en lezzetli mevsimi temmuz – ekim ayları arasıdır.

Kolyosa çok benzeyen ve sürüler halinde dolaşan göçmen bir balıktır. Yaz aylarını Karadeniz’de geçiren uskumru, eylül ve ekim aylarında Marmara’ya iner ve kışı burada geçirip yumurtlar. Mart ile haziran aylarında da Karadeniz’e döner. En lezzetli olduğu dönem eylül ayından yumurtlamaya başladığı ocak ayı sonuna kadardır. Şubat ayından itibaren yağını kaybetmeye başladığından tavası yapılabilir. Yazın yakalananlar ise pilaki ve tava için uygundur.

Akdeniz, Karadeniz ve Marmara’da sürüler halinde dolaşan lüfer, pullu göçmen balığıdır. Soğuk denizlerde yaşayanları daha yağlı olduğundan daha da lezzetli olur. Ülkemizde Karadeniz’de ve İstanbul Boğazı ile Marmara Denizi’nde yakalananların tadı muhteşemdir. Güneye inildikçe kendine has güzel tadı ve kokusu yavanlaşır. Eylül ortasından ocak sonuna kadar olan zamanı en yağlı ve lezzetli zamanıdır.

Sürüler halinde yaşayan pulsuz, siyah etli göçmen balık türüdür. Sırtı çizgili, karnı gümüş rengindedir. Uzunluğu bir metreye kadar ulaşır. Palamut, bütün denizlerimizde görülür ama en lezzetlileri Karadeniz ve Marmara’da avlanır. Palamut avı ağustos ayında başlar. Önce Karadeniz’den sürüler halinde vanoz ve çingene palamutu, eylülden itibaren de palamut gelmeye başlar. En lezzetli zamanı da eylül başından şubat ortalarına kadar olan zamandır.

Karadeniz’in bu ünlü balığı bütün yassı, oval vücudu, bir tarafı siyaha yakın diğer tarafı beyaz rengi ve beyaz tarafındaki düğmeleri ile tanınır. Her iki tarafı siyah olan kaya kalkanına ise nadiren rastlanır. Kaya kalkanı daha çok Sinop, Samsun yörelerinde avlanır. İstanbul Boğazı’nın kuzeyinde, Karadeniz’in batısında avlanan kalkan bir tarafı siyah, bir tarafı beyaz olan bayağı kalkandır. Her mevsim avlanan kalkan yıl boyunca yenilebilir ama en lezzetli zamanı ocak sonundan mart ortalarına kadar olan zamandır.

Ülkemizi çevreleyen denizlerde artık nadiren görülen çok lezzetli bir balık türüdür. Akdeniz ve Ege’de yıl boyunca, Karadeniz’de ise yalnızca yaz aylarında görülür. Her mevsim yenebilen kılıç balığının en lezzetli zamanı eylül ve şubat arasıdır.