Kimi zaman başlı başına bir ana yemek, kimi zaman lezzetiyle baştan çıkaran bir garnitür… Kış aylarının sevilen sebzesi ıspanak ve yararları…
Ispanak, özellikle kış aylarının gelmesiyle beraber çorbalardan böreğe, kekten kavurmaya, salatalardan ana yemeklere kadar mutfaklarımızda olanca yoğunluğuyla kullanılıyor. Ispanak üretiminde Çin’den sonra dünyada ikinci sırada yer almamız da bunun en açık kanıtı.
Kazara efsane…
Eminiz pek çok kişi gibi sizin de aklınızdan Temel Reis çizgi filminin çocuklara ıspanağı sevdirmek için yapıldığı geçmiştir. Üzgünüz ama durum sanıldığının tam tersi. Temel Reis’in ıspanak aşkı, 1870’li yıllarda Emil von Wol isimli bir bilim insanının yapmış olduğu bir noktalama hatasından kaynaklanıyor. Bir porsiyon ıspanağın içerdiği demir miktarını hesaplayan Alman kimyager Erich von Wol , aldığı notları temize geçirirken bir noktalama hatası yaparak 100 gr ıspanak içerisinde 3.5 mg demir olduğu yerine 35 mg demir olduğunu yazdı. Ancak bu verinin hatalı olduğunun ortaya çıkması için üzerinden tam 67 yıl geçmesi gerekti. 1937 yılında ıspanak üstünde araştırmalar yapan Alman bilim insanları ıspanaktaki demir miktarının oranını doğru hesaplayarak bu yanlışlığa da son verdiler. Ancak bu yanlış bilgi dünya üzerinde o kadar hızlı yayıldı ve o kadar itibar gördü ki, çocuklar tarafından büyük bir keyifle izlenen Temel Reis karakterine bile ilham oldu. Uzun yıllar boyunca yayınlanan bu çizgi film sayesinde ıspanağın çok yararlı bir sebze olduğu ve bolca tüketilmesi gerektiği hafızalara adeta kazındı.
Faydaları saymakla bitmiyor
Peki ama ülkemizde bol miktarda yetiştirilen ve daha çocukluk çağlarından itibaren yararları üzerine sayısız nasihatler dinlediğimiz ıspanağın faydaları neler?
– Görünümü itibarıyla pazı ile sıklıkla karıştırılan ıspanak, bol miktarda A, B, C, D ve K vitaminlerini içerir.
– Bünyesinde bulunan vitaminler, demir, fosfor, iyot ve kalsiyum sayesinde ıspanak, gelişim çağındaki çocukların kemiklerinin güçlenmesine yardımcı olur.
– Kemik erimesinin önüne geçen ıspanak, beyin gelişimine de katkıda bulunur. Bu nedenle doktorlar özellikle hamilelerin ve çocukların bolca ıspanak tüketmelerini önerirler.
– Lifli yapısı nedeniyle sindirim problemlerini minimuma indiren, anemiyi önleyen ve kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan ıspanak, kalp hastalıklarına karşı da koruyucudur.
– Ispanağın özellikle cilt, mide ve prostat kanserinde, kanserli hücrelerin çoğalmasını engellediği bilimsel olarak da ispat edilmiştir.
– İngiltere’de yetişkin kadın bireyler arasında yapılan bir araştırmada; ıspanağı sıklıkla tüketen kadınların göğüs kanserine yakalanma oranının tüketmeyenlere göre daha az olduğu ortaya konulmuştur.
– Ispanak; akne, egzama gibi cilt hastalıklarında da faydalıdır. Düzenli olarak tüketilmesi halinde hipertansiyonun belirli bir seviyede tutulmasına yardımcı olan ıspanak, böbrek hastalıkları ve inmenin de önüne geçer.
– Tam bir folik asit ve magnezyum kaynağı olan ıspanağın yapılan araştırmalar neticesinde beyni yenileme özelliğine sahip olduğu ve yaşlanma etkilerini de minimuma indirdiği ortaya çıkmıştır. Bol miktarda folat içeren ıspanak, DNA hücrelerini korumaya da yardımcı olur.
– Yaşlılığa bağlı olarak ortaya çıkan katarakt ve benzeri göz hastalıklarının da önüne geçen ıspanak, migren ataklarını minimuma indirir.
– Vücut dayanıklılığını artıran ve yorgunlukların giderilmesine katkıda bulunan ıspanak, yaşlılığa bağlı olarak gelişen öğrenme güçlüklerinin de önüne geçer.
– Kalori ve yağ oranı çok düşük olan ıspanak kilo vermeye de yardımcı olur.
