Çocuklar, özellikle de küçük çocuklar ve okul öncesi dönemdekiler, yetişkinleri şaşırtma konusunda esrarengiz bir yeteneğe sahipler. Ebeveynlerin karşılaşabileceği endişe verici durumlardan biri de şüphesiz kaşla göz arasında çocuklarının burunlarına Lego parçası, düğme, boncuk ya da toka gibi küçük bir nesne sokmaları. Peki çocuklar neden bu gibi şeyleri burunlarına sokarlar? Doğal merak, gelişen motor beceriler ve sınırlı risk anlayışının nasıl tehlikeli bir kombinasyon olabileceğine birlikte bakalım.
- Çocuklar meraklıdır
Yeni yürümeye başlayan çocuklar doğal olarak çok meraklı olurlar. Bu grup ve okul öncesi yaşlardakiler duyularını kullanarak çevrelerini keşfederler. Etraflarındaki her şeye dokunur, tadar, koklar, dinler ve bakarlar. Bu, gelişimlerinin ve dünyayı nasıl öğrendiklerinin doğal bir parçasıdır. Araştırmacılar buna “merak temelli öğrenme” diyor. Çocukların bilmedikleri ya da nasıl çalıştıklarını tam olarak anlamadıkları nesneleri keşfetmeye daha yatkın olduklarını söylüyorlar. Bu durum, yeni yürümeye başlayan çocukların neden evde yeni veya tanıdık olmayan nesnelere yönelme eğiliminde olduklarını açıklayabilir. Ne yazık ki, bu gelişimsel merak, bazen bir şeyleri burun gibi koymamaları gereken yerlere koymalarına yol açıyor.
- Çocuklar harika taklitçilerdir
Küçük çocuklar genellikle gördüklerini taklit ederler. Araştırmalar da taklidin çocuğun gelişiminde önemli bir rol oynadığını doğruluyor. Taklit edebilmek, dili kullanmayı ve anlamayı öğrenirken, yürüme, el çırpma, top yakalama, el sallama ve yazma gibi motor becerileri kazanırken özellikle önemlidir.
Basitçe söylemek gerekirse, çocuğun bir şeyi taklit etmesi, beyin bağlantılarını güçlendirir ve yeni becerileri daha hızlı öğrenmesine yardımcı olur. Örneğin, yeni yürümeye başlayan çocukların ebeveynleri sıklıkla, küçük çocuklarının büyük kardeşlerinin cümlelerini veya hareketlerini kopyaladıklarını söylerler.
Aslında burunlarına bir şey sokmaları da bununla ilgili olabilir. Küçük çocuklar, büyüklerin burunlarını silerken, makyaj yaparken veya yemek yerken yüzlerinin yakınına bir şeyler koyduklarını görür ve bunu kendileri de denemeye karar verirler.
- Çocuklar henüz riski anlamıyor
Yeni yürümeye başlayan çocuklar meraklı olabilir. Ancak burunlarına veya ağızlarına bir şey sokmanın sonuçlarını kavrayacak bilişsel kapasiteye veya muhakeme yeteneğine sahip değillerdir. Küçük, parlak renkli, ilginç dokulara sahip nesneler veya yiyeceğe benzeyen nesneler özellikle küçük çocuklar için caziptir. Ve birden bu nesnelere uzanıp burunlarına veya ağızlarına atabilirler.
Ne yapabilirim?
Çocuğunuz nefes almakta güçlük çekiyorsa, burnunda akıntı ya da kanama varsa veya huzursuz hareketlerle burnunu kaşıyorsa dikkatli olmanız gerekir. Burnuna bir cisim ya da örneğin bir düğme pil soktuğundan şüpheleniyorsanız hızla bir sağlık merkezine gitmelisiniz. Düğme piller 15 dakika gibi kısa bir sürede yanabilir ve dokulara zarar verebilir, bu da enfeksiyona ve yaralanmaya yol açabilir.
