Antrenman herkesi daha atletik yapabilir ama bazı insanların doğuştan sporcu olduğu bir gerçek. Antrenman yapmadan okulda birinci olan bir çocukla veya spor salonuna ilk kez gelse de en çok ağırlığı kaldıran biriyle mutlaka karşılaşmışsınızdır. Bu nasıl mı oluyor dersiniz? Kemik yapısından ve kas lifi dağılımından bir mitokondriyal protein ekspresyon modeline kadar sayısız neden olabilir. Ama araştırmalar tendonları da unutmamak gerektiğini gösteriyor.
Çoğu kişi hem estetik hem de performans için kaslara odaklanır ancak kasları kemiğe bağlayan sert bağ dokuları olan tendonlar da atletik yetenek için hayati önem taşır. Tendonlar, kaslar tarafından üretilen kuvveti sadece eklemlere, kemiklere ve bağlara pasif olarak aktarmakla kalmaz, aynı zamanda elastik enerjiyi aktif olarak depolar ve serbest bırakır. Bu elastik enerji, koşma ve atlama gibi atletik aktivitelerde performansa ve verimliliğe ek bir destek verebilir.
Tendonların Sırrı Genlerde mi Saklı?
Sıtma direncini incelemek için kullanılan ve Piezo1 geninde spesifik bir mutasyona sahip olan farelerin bir başka ilginç özelliği daha var: Daha büyük ve daha güçlü tendonlar. Piezo1, dokuların gerilme, basınç gibi mekanik uyaranlara yanıt vermesine yardımcı olan mekanik duyarlı bir iyon kanalını kodlar. Bu mutasyonun işlevsel etkileri olup olmadığını öğrenmek amacıyla yapılan bir çalışma, mutant farelerin, vahşi tipteki arkadaşlarından ortalama olarak yaklaşık 1,4 (erkeklerde) ve 1,7 kat (dişilerde) daha fazla sıçradığını ortaya koydu. Ayrıca %10 daha hızlı koştuklarını da gösterdi. Yani gelişmiş tendonlara sahip bu mutant fareler üstün sporcular mı diye sorarsanız, daha yüksek atlama yeteneklerine ve daha hızlı koşma hızlarına sahip olmaları cevabın evet olduğunu gösteriyor.
Bilim adamları, farelerde Piezo1 mutant tendonlarının daha geniş ve daha büyük kolajen liflerine sahip olduğunu buldu. Anlaşılan o ki bu durum tendonları daha uyumlu hale getiriyor ve daha fazla elastik enerji depolayabiliyor. Bu sayede daha ileriye zıplamak ve daha hızlı koşmak kolaylaşıyor.
Gelelim biz insanlara… Bu konuda iki önemli nokta var. Birincisi insanlarda da bir PIEZO1 geni var, ikincisi insanlarda sıtmaya karşı koruma sağlıyor gibi görünen ve en çok Afrika kökenli bireylerde yaygın olan çok benzer bir PIEZO1 mutasyonu (E756del) görülüyor.
Bunun atletik yetenek üzerinde herhangi bir etkisi olup olmadığını görmek için araştırmacılar, Jamaikalı sprinterlerle çalışma yaptı. 91 sprinterden % 54’ünün bu mutasyonu taşıdığı saptandı. Bu mutasyonun insanlarda atletik yeteneğe dönüşüp dönüşmediği elbette henüz tam olarak bilinmiyor. Olsa bile, bu mutasyona sahip olmanın sizi otomatik olarak süper bir atlet yapacağı anlamına gelmez. Sprinterlerin %46’sının bu mutasyona sahip olmadığını aklınızdan çıkarmayın. O nedenle hedefiniz ne olursa olsun işi tamamen genlere bırakmayıp sıkı bir şekilde çalışmaya devam edin.
Kaynak: https://medium.com/
