Kalp damar hastalıkları, gözde damar tıkanması ve körlüğe kadar giden durumlar, katarakt oluşumu, böbrek yetmezliği, duyu/his eksikliği ve uzuv kayıpları gibi önemli sorunlara yol açabilen diyabetin önlenmesi, riskli kişilerin ortaya çıkarılması ve diyabet gelişmeden koruyucu programlara alınması ile mümkün. Endokrinoloji ve Metabolik Hastalıklar Uzmanı Doç. Dr. Başak Karbek Bayraktar, diyabetin önlenmesi için alınabilecek önlemler hakkında bilgi verdi.
Gizli şekere dikkat!
Pre-diabetik olarak adlandırılan gizli şeker tanısı konmuş kişilerde 10 yıl içinde tip 2 diyabet gelişme riski yaklaşık olarak %50. Buna karşılık basit yaşam tarzı değişiklikleri ile tip 2 diyabet riski %58’e varan oranlarda önlenebiliyor veya ortaya çıkışı geciktirilebiliyor. Toplumda çok daha yaygın olarak görülen tip 2 diyabetin önlenmesine yönelik olarak çocukluk çağından itibaren tedbirler almak mümkün.
Hareketli ol, sağlıklı kal
Şişmanlık ve hareketsizlik yüzünden, günümüzde erişkin tip diyabetin görülme yaşı çocukluk-ergenlik çağına kadar inmiş durumda.
Haftanın en az 5 günü, düzenli olarak minimum 30 dakika orta yoğunlukta yapılan yürüyüş ve benzeri aktiviteler diyabet riskini %35-40 oranında azaltıyor.
Tip 2 diyabet ve uzun dönemli organ hasarlarını önlemek için hareketli olmanın yanı sıra alınması gereken diğer tedbirler de şunlar:
• Boya uygun vücut ağırlığı hedeflenmeli ve bu ağırlığın korunmasına çalışılmalı.
• Yeterli ve dengeli beslenmeli; günde en az 5 (beş) porsiyon sebze ve meyve tüketilmeli.
• Günlük enerjinin %25-30’ u yağlardan sağlanmalı, enerjinin doymuş yağ asidinden gelen oranı %10’ un altında olmalı.
• Şeker gibi basit karbonhidratlar günlük enerjinin ≤%10’ unu aşmamalı, basit karbonhidratlar yerine kurubaklagiller, tam tahıl ürünleri tercih edilmeli.
• Günlük alınan tuz miktarı 5 gr’ı aşmamalı.
• Sigara kullanılmamalı ve aşırı alkol tüketiminden kaçınılmalı.
