“Kilo döngüsü” olarak da bilinen yo-yo diyeti, kilo verme, geri alma ve ardından tekrar diyet yapma modelini tanımlıyor. Yo-yo diyeti, yeme ve fiziksel aktivitede kısa süreli değişikliklerden oluşan bir döngü ve sadece kısa vadeli faydalar sağlıyor.
Kilonun bir yo-yo gibi inip çıkmasına neden olan bu sürecin vücudumuza etkilerine gelin birlikte bakalım.
- Artan İştah Zaman İçinde Daha Fazla Kilo Alımına Yol Açar
Diyet sırasında yağ kaybı, normalde tok hissetmenize yardımcı olan leptin hormonu seviyelerinin düşmesine neden olur.
Normal şartlar altında yağ depolarınız kan dolaşımına leptin salgılar. Bu, vücuda enerji depolarının dolu olduğu mesajını iletir ve daha az yemeniz için sinyal verir. Yağ kaybettikçe leptin azalır ve iştah artar. Vücut tükenen enerji depolarını yeniden doldurmaya çalıştığından iştahın artmasına neden olur. Buna ek olarak, diyet sırasında kas kütlesi kaybı vücudun enerji tasarrufu yapmasına neden olur.
Çoğu kişi kilo vermek için kısa süreli bir diyet uyguladığında, bir yıl içinde kaybettiği kilonun %30-65’ini geri alır. Dahası, diyet yapan her üç kişiden biri, diyet yapmadan önceki halinden daha kilolu hale gelir.
Bu kilo alımı, yo-yo diyetinin “yukarı” aşamasını tamamlar ve diyet yapanları başka bir kilo verme döngüsüne başlamaya zorlar.
- Daha Yüksek Vücut Yağ Yüzdesi
Bazı çalışmalar, yo-yo diyetinin vücut yağ oranının artmasına neden olduğunu gösteriyor.
Yo-yo diyetinin kilo alma aşamasında, yağ, kas kütlesinden daha kolay geri kazanılır. Bu durum, birden fazla yo-yo döngüsü boyunca vücut yağ oranınızın artmasına neden olabilir. Bu da kilo vermeyi zorlaştıran başka değişikliklere yol açabilir.
- Kas Kaybına Yol Açabilir
Kilo verme diyetleri sırasında vücut, yağın yanı sıra kas kütlesini de kaybeder. Kilo kaybından sonra yağlar kaslardan daha kolay geri kazanıldığından, bu durum zamanla daha fazla kas kaybına yol açabilir.
Diyet sırasında kas kaybı da fiziksel gücün azalmasına neden olur. Bu etkiler, kuvvet antrenmanı da dahil olmak üzere egzersizle azaltılabilir.
Kilo kaybı sırasında vücudun protein ihtiyacı da artar. Yeterli miktarda kaliteli protein kaynağı tüketmek kas kaybını azaltmaya yardımcı olabilir.
- Kilo Alımı Karaciğer Yağlanmasına Yol Açar
Karaciğer yağlanması, vücudun karaciğer hücrelerinin içinde aşırı yağ depolamasıdır. Obezite, yağlı karaciğer gelişimi için bir risk faktörüdür ve kilo almak sizi özellikle risk altına sokar.
Yağlı karaciğer, karaciğerin yağları ve şekerleri metabolize etme şeklindeki değişikliklerle ilişkilidir ve tip 2 diyabet riskini artırır. Ayrıca zaman zaman siroz olarak da bilinen kronik karaciğer yetmezliğine yol açabilir.
- Kalp Hastalığı Riskinde Artış
Kilo döngüsü, kalbi besleyen arterlerin daraldığı bir durum olan koroner arter hastalığı ile ilişkilendirilir.
Kalp hastalığı riskindeki artış, 9.509 yetişkin üzerinde yapılan bir çalışmaya göre, kilodaki değişimin boyutuna bağlıdır – yo-yo diyeti sırasında ne kadar çok kilo kaybedilir ve geri alınırsa, risk o kadar artar.
- Kan Basıncını Artırabilir
Diyet sonrası kilo alımı kan basıncının yükselmesiyle bağlantılıdır. Daha da kötüsü, yo-yo diyeti gelecekte kilo kaybının kan basıncı üzerindeki sağlıklı etkisini köreltebilir.
Yapılan bir çalışmada, yo-yo diyeti geçmişi olanların kilo verirken kan basıncında daha az iyileşme olduğunu ortaya koyuyor. Daha uzun vadeli bir çalışma, bu etkinin 15 yıl sonra kaybolabileceğini ve gençlik döneminde kilo vermenin orta yaş veya sonrasında kalp hastalığı riskini etkilemeyebileceğini gösteriyor.
- Hayal Kırıklığına Neden Olabilir
Kilo vermek için harcadığınız yoğun çabanın geri dönen kilo alımıyla boşa gittiğini görmek çok sinir bozucu olabilir.
Yo-yo diyeti yapanlar ayrıca vücutları ve sağlıkları konusunda öz yeterliliklerinin zayıf olduğunu, başka bir deyişle, kontrolün ellerinde olmadığı hissine kapıldıklarını ifade ediyorlar. Geçmişte yo-yo diyetiyle ilgili sorun yaşadıysanız, kendinizi yenilmiş, umutsuz veya suçlu hissetmenize izin vermeyin.
İstediğiniz uzun vadeli sonuçları elde etmenize yardımcı olmayan bazı diyetler denemiş olabilirsiniz. Bunu kişisel bir başarısızlık olarak değil sadece başka bir şey denemek için bir fırsat olarak kabul edin.
- Kısa Vadeli Düşünme Uzun Vadeli Yaşam Tarzı Değişikliklerini Önler
Çoğu diyet, genellikle kilo verme hedefine veya başka bir sağlık hedefine ulaşmak için belirli bir süre boyunca uyulması gereken bir dizi kural belirler. Bu tür diyetler sizi başarısızlığa hazırlar, çünkü hedefinize ulaşana kadar kurallara uymanız gerektiğini öğretir.
Diyeti bitirdiğinizde, başlangıçta kilo almanıza neden olan alışkanlıklara geri dönmek kolaydır.
Diyet sırasında vücut iştahı artırdığı ve yağ depolarını tuttuğu için, çoğu zaman geçici bir diyet kendi kendini yenilgiye uğratır ve geçici iyileşmenin ardından kilo alımı ve hayal kırıklığına yol açar. Geçici başarı getiren değişiklik döngüsünü kırmak için diyet terimleriyle düşünmeyi bir kenara bırakın ve yaşam tarzınızı değiştirmeye odaklanmayı deneyin.
Kaynak: https://www.healthline.com/
