Sigara, dünyada önlenebilir hastalıkların ve ölümlerin ana nedeni olarak görülüyor. Sigara içenler sadece kendi sağlıklarını değil, çevrelerindeki çocuklarının, eşlerinin, yakınlarının da sağlığını tehdit ediyor.
Dünya genelinde her yıl yaklaşık 5,7 trilyon sigara tüketiliyor. Bu rakam, günde neredeyse 16,5 milyar sigaraya tekabül ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün 2018 verilerine göre 1,1 milyar kişi sigara kullanıyor ve her yıl yaklaşık 7 milyon kişi, sigaraya bağlı nedenlerden hayatını kaybediyor. Bu ölümlerden 6 milyonuna doğrudan sigara kullanımı neden olurken yaklaşık 890 bini pasif içicilikten kaynaklanıyor. Pasif içicilik, özellikle çocuk ve gençleri olumsuz etkiliyor.
Pasif içicilik etkileri
Sigara, çocukların büyüme ve gelişimi açısından büyük risk oluşturuyor. Çocuklar genellikle pasif olarak maruz kaldıkları sigara dumanından aktif şekilde etkileniyor. ABD’de yapılan bir araştırma, sigara içilen bir evde büyüyenlerin, kendileri içmese bile yetişkin olduklarında ciddi bir akciğer hastalığından ölme risklerinin arttığını gösteriyor.
Sigaranın tütünü ve dumanı nikotin, karbonmonoksit ve katran başta olmak üzere amonyak, arsenik, hidrojen siyanür, formaldehit, benzen, asetaldehid, metan gibi zehirli olan 4 binden fazla kimyasal madde içeriyor. Sigara içindeki 50’ye yakın madde kansere neden oluyor. Pasif içiciler de bu zararlı maddelerden etkileniyor.
Yanında sigara içilen çocuklarda kulak enfeksiyonları, grip, bronşit ve astım gibi hastalıklara yakalanma oranı artıyor. ABD’de yapılan araştırmaya göre, haftada 10 saat ya da daha fazla sigara dumanına maruz kalmak, sigara içmeyenlerle yaşayanlara kıyasla, kronik kalp hastalığından ölüm riskini yüzde 27, felç geçirme riskini yüzde 73, kronik akciğer hastalıklarından ölme riskini de yüzde 42 artırıyor. European Heart Journal dergisinde yayımlanan araştırma da çocuk yaşta sigara dumanına maruz kalanların atar damarlarının aldığı hasarın, bu kişilerin ilerleyen yaşlarda kalp krizi ve felç geçirme olasılığını artırdığını ortaya koydu. Pasif içiciliğin, çocukların damar duvarlarını kalınlaştırdığı kaydediliyor. ABD Cincinnati’de araştırmacılar, sigara içen ebeveynleri olan çocukların ellerinde bile yüksek oranda nikotin olduğunu kanıtlıyor.
Ekran özendiriyor
Çocuk ve gençleri sadece evde, okulda korumak yeterli değil… Ekrandaki sigara görüntülerinden de uzak tutmak gerekiyor. Yapılan araştırmalar erken yaştakilerin özellikle aktörlerden etkilendiklerini ve sigara içme kararlarını ekranda gördükleri bu karakterlere göre verdiklerini ortaya koyuyor. Maalesef tüm çalışmalara rağmen hala 4 gençlik filminden birinde tütün kullanılıyor. The University of California profesörlerinden Dr. Stanton Glantz, “Çocuklar ekranda sigara içenleri gördükçe sigaraya daha eğilimli oluyor” diyor. Burada ilginç olan ailesi sigara içmeyen çocuklarda da filmlerin etkisiyle sigara içme isteğinin oluşabilmesi.
Nikotin sınırlanacak
Sadece çocuklarda değil yetişkinler için de dünyada sigara bağımlılığının azaltılması için önemli çalışmalar yapılıyor. Bunların en ciddi adımlardan biri olarak Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) 2017 yılında sigaralarda nikotin seviyesinin bağımlılık yapmayacak seviyeye indirilmesini sağlayacak bir plan uygulamayı düşündüklerini açıkladı.
Çözüm birden bırakmak
İngiliz bilim adamları, günde 15’ten fazla sigara içen 697 kişiyle 2 haftalık bir araştırma yaptı. Denekleri iki gruba ayırarak ilk gruptan her gün içilen sigara sayısını azaltmalarını, ikinci gruptan ise 2 haftanın sonunda birden sigarayı bırakmalarını istediler.
Bir ay sonra azaltarak bırakanların yüzde 39’u hala sigara içmemişlerdi. Birden bırakanlarda ise bu oran daha yüksekti, yüzde 49’u tekrar sigaraya dokunmamıştı. 6 ay sonra ise azaltarak bırakanların yüzde 15,5’i, birden bırakanların yüzde 22’si sigaradan uzak durmayı başarmıştı.
Derleme kaynaklar: https:// www.nytimes.com, https://well.blogs.nytimes.com
