Bazen karşımıza öyle insanlar çıkıyor ki bizim duygularımızı kesinlikle anlamadıklarını, hatta tamamen duygusuz olduklarını düşünüyoruz. Bunun nedeni duygusal zeka yoksunluğu olabilir mi?
Duygusal zeka (Emotional Intelligence – EQ), bir kişinin kendisinin ve başkalarının duygularını tanıma ve anlamasıyla birlikte duygularını yönetme yeteneğini de ifade eder. Düşük EQ’ya sahip olmak, bir kişinin kendisinin ve başkalarının duygularını tanıma, anlama ve bunlara uygun şekilde tepki vermede zorluk çekmesi anlamına gelir. Bu, beraberinde sosyal beceri eksikliği ve diğer insanlarla empati kurma zorluğu getirerek, ilişki kurmalarını zorlaştırabilir. Psikolog ve yazar Daniel Goleman’a göre EQ’nun beş temel bileşeni bulunuyor. Bunlara kısaca bir göz atalım.
Öz farkındalık insanların kişilikleri, duyguları ve davranışları hakkındaki farkındalıklarını ifade eder. Öz farkındalığı düşük olan biri, açıklama yaparken konuyu saptırdığında karşısındakinin kendisini takip edememesinden onu sorumlu tutar.
Öz düzenleme sahibiyseniz harekete geçmeden önce düşünür ve dürtüsel olarak tepki vermezsiniz. Düşük öz düzenlemeye sahip bireyler, duygu patlamalarına eğilimli olabilir ve düşünmeden hareket edebilirler.
Motivasyon, bir kişinin belirli hedeflere ulaşma dürtüsünü ifade eder. Düşük motivasyon, birinin hedeflerinden vazgeçmesine ve başarısızlığa neden olabilir.
Empati, bir kişinin bir başkasının duygularını veya durumunu anlamasıdır. Düşük empati düzeyine sahip bir kişi, diğer insanların nasıl hissettiğini anlamaz. Eylemlerinin diğer insanları nasıl etkileyebileceğini anlamakta zorlanabilirler.
Sosyal beceriler, insanların başkalarıyla uygun şekilde etkileşim kurmasını sağlar. Sosyal becerileri zayıf olan bir kişi, diğer insanlarla iletişim kurmakta zorluk çekebilir, ilişki kurmayı veya sürdürmeyi zor bulabilir.
Nasıl başa çıkılır?
Düşük EQ’ya sahip biriyle ilişki geliştirmek ve sürdürmek zor olabilir. Belki de en iyi yol onu olduğu gibi kabul etmek ve kişiliklerinin olumlu yönlerine odaklanmaktır. Değişimde ısrarcıysanız stres atma ve kendi kendini yatıştırma stratejileri gibi belirli değişiklikleri nazikçe teşvik ederek birinin duygusal zekasını geliştirmesine yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca liderlik ederek, zor bir durum ortaya çıktığında düşük EQ’ya sahip birine bu durumla nasıl başa çıkılacağını göstermeye çalışabilirsiniz. Düşük EQ’ye sahip insanlar, yanlış anlaşıldıklarını hissettiklerinde kolayca hüsrana uğrayabilirler. Bir kişi, söylediklerini dinleyerek ve onunla ilgilenerek diğer kişinin sakin kalmasına yardımcı olabilir. Düşük EQ’ye sahip bir kişi, başkalarının nasıl hissettiğini anlamakta da zorlanabilir. Böyle biriyle konuşurken, onun sizi anlamasını beklemeden nasıl hissettiğinizi açıkça söyleyin. Duygulardan çok gerçeklere odaklanarak kafa karışıklığını önleyebilirsiniz.
EQ’yu geliştirmek için Amerikan Aile Hekimleri Akademisi’nin belirlediği yollar da var.
- Öncelikle her gün daha anlayışlı olmaya yönelik bir hedef belirleyin.
- Duygularla oldukları anda ilgilenerek vücudun nasıl tepki verdiğini tanıyın.
- Stresli durumlara tepki vermeden önce duraklayın ve nefes alın.
- Başka birinin düşüncelerini ve duygularını daha iyi anlamak için sorular sorun.
- Her zaman haklı olmamanın sorun olmadığını anlayın.
- Zayıf yönleriniz konusunda dürüst ve değişime açık olun.
- Hatalı olduğunuzda özür dilemeyi öğrenin.
Kaynak: www.medicalnewstoday.com
