Kız çocuklarında ergenliğin en belirgin işaretlerinden biri ilk adet döngüsüdür. Genellikle 10 ila 15 yaşları arasında gerçekleşmekle birlikte, ergenliğe giriş yaşı son yıllarda düşüyor. Ergenliğe erken girilmesi doktorlar arasında giderek artan bir endişe kaynağı, çünkü bu durum genellikle yaşamın ilerleyen dönemlerinde Tip 2 diyabet, kalp hastalığı ve bazı kanser risklerinin artmasıyla ilişkilendiriliyor. Bu arada, ergenliğe daha geç başlamak daha iyi sağlık ve daha uzun bir yaşam süresi ile bağlantılı bulunuyor.
Avrupa, Kuzey Amerika, Japonya, Güney Kore ve Çin dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanından toplanan DNA örnekleriyle ergenlik yaşını analiz eden en büyük genetik çalışma, ergenlik yaşı ile kilo alımı arasındaki bağlantıyı ortaya koyuyor.
Bir kız çocuğunun ergenliğe ne zaman başlayacağını belirleyen faktörler – ve bunun neden son zamanlarda daha erken yaşlarda gerçekleştiği – şimdiye kadar bilinmiyordu. Ancak Nature Genetics’te yayınlanan bir çalışma, DNA’da bir kızın ilk adetinin zamanlamasını etkileyen 1.000’den fazla küçük değişiklik tespit etti – bunların çoğu kilo alımıyla güçlü bir bağlantıya sahip.
Cambridge Üniversitesi’nden çalışmaya katılan uzmanlar: “Bulduğumuz genlerin çoğu, ilk olarak bebeklerde ve küçük çocuklarda kilo alımını hızlandırarak erken ergenliği etkiliyor. Bu durum daha sonraki yaşamda potansiyel olarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir, çünkü erken ergenlik yetişkinlikte daha yüksek kilo ve obezite oranlarına neden olur” diyor.
Metodoloji
Araştırma ekibi dünya çapında 800.000’den fazla kadının genetik bilgilerini analiz etti. Odaklandıkları nokta, nüfusun sadece bir kısmı tarafından taşınmasına rağmen ergenlik üzerinde büyük etkisi olan genetik varyantları bulmaktı.
Örneğin, ekip tarafından daha önce yapılan araştırmada, vücudun beslenme durumunu tespit eden ve aynı zamanda büyüme hızını ve ergenlik zamanlamasını düzenleyen MC3R adlı bir beyin reseptörü bulunmuştu. Diğer genlerin beyinde üreme hormonlarının salımını kontrol ettiği gösterilmişti.
Araştırmacılar, nadir genetik varyantları aramanın yanı sıra bir kızın ergenliğe ne zaman çok erken veya çok geç gireceğini tahmin etmek için genetik bir puan oluşturdular.
Sonuçlar
Kadınlarda ergenlikle ilgili 1.000’den fazla genetik varyasyon tespit edildi ve bu genetik varyasyonların yaklaşık 600’ü ilk kez gözlemlendi. Kızlarda nadir görülen altı genetik değişikliğin ergenlik zamanlamasını etkilediği bulundu. Örneğin, 3.800 kadın ZNF483 geninde, kadınların ergenliğe 1,3 yıl sonra başlamasına neden olan nadir bir değişiklik taşıyordu. Ayrıca, keşfedilen genlerin %45’i çocuklukta kilo alımını hızlandırarak ergenliği dolaylı olarak etkiledi.
Çıkarımlar
Amaç, kız çocuklarının çok erken yaşta ergenliğe girmemelerini sağlamak. Araştırmacılara göre, genetik bilgilerin toplanması ve genetik skorların hesaplanması, doktorların erken ergenlik için yüksek risk altında olanları belirlemelerine yardımcı olacak ve ergenlik engelleyicileri yoluyla bunu geciktirmek için yeterli zaman sağlayacak.
“Nadir genetik varyantları ilk kez bu ölçekte analiz edebiliyoruz. Hepsi de ergenliğin zamanlamasını derinden etkileyen altı gen tespit ettik” diyor araştırmada çalışan uzmanlar. “Bu genler kızlarda keşfedilmiş olsa da genellikle erkeklerde de ergenliğin zamanlaması üzerinde aynı etkiye sahiptirler. Tanımladığımız yeni mekanizmalar, erken ergenlik ve obezite riski taşıyan bireylere yönelik müdahalelerin temelini oluşturabilir.
