Ülkemizin tektonik, sismik, topografik ve iklimsel yapısı gereği farklı doğal afetlerle karşı karşıya kalıyoruz. Deprem ise sonuçları nedeniyle doğal afetler arasında en çok çekindiğimiz. Son yüzyılda yaşadığımız büyük depremler ve yıkıcı sonuçlarına rağmen bugün hala aynı soruyu soruyoruz? Neden ders almıyoruz?
1930 Hakkari Depremi
7 Mayıs 1930: Türkiye-İran sınırında meydana geldi. Depremde, Salmas düzlüğü, Kutur güneyindeki dağlık bölgede ve Türkiye’de Zap suyunun akış yukarı bölgesinde 80 köy tamamen yıkıldı. 7 km derinliğinde meydana gelen depremde, Hakkari’nin tamamı yıkıldı.
1939 Erzincan Depremi
26 Aralık 1939: Kuzey Anadolu fay hattının doğu kesiminde, Erzincan dış-merkezli, 7.9 büyüklüğünde bir deprem oldu. Bu deprem, Türkiye’de 1668 yılından beri olmuş depremlerin en büyüğü.
1942 Tokat Erbaa Depremi
20 Aralık 1942: Merkez üssü Erbaa, Niksar hattı olan deprem, 7.0 büyüklüğünde gerçekleşti. Erbaa adeta haritadan silindi. Deprem, Niksar’ın doğusu ile Erbaa kuzeyi arasında yaklaşık 50 km’lik bir yüzey kırığı oluşturdu. 2295 ev, 4 otel, 4 fırın, 127 dükkân, 8 kahvehane, 13 depo ve belediye yıkıldı.
1943 Samsun Ladik Depremi
26 Kasım 1943: Kuzey Anadolu fay hattının orta kesiminde, Ladik ile Tosya arasında 7.2 büyüklüğünde bir deprem oldu. Depremde, batıda Erbaa’dan doğuda Ilgaz’a kadar uzanan 300 km uzunlukta ve 20 km genişlikte bir alanda binaların yüzde 75’i yıkıldı.
1944 Bolu Gerede Depremi
Kuzey Anadolu fay hattının Bolu-Gerede arasında, 7.3 büyüklüğünde çok yıkıcı bir deprem oldu. Deprem, doğuda Ilgaz’dan batıda Abant’a kadar uzanan 200 km uzunlukta ve 25 km genişlikte bir alan içinde yer alan tüm köyleri ve yerleşim yerlerini harabe haline getirdi.
1953 Yenice Gönen Depremi
18 Mart 1953: Dış merkezi Yenice’nin yaklaşık 12 km doğusunda bulunan bu deprem Kuzeybatı Anadolu’da geniş bir alanda hissedildi. 7.2 büyüklüğündeki depremin odak derinliği 10-12 km arasındaydı. 30,000 kilometre karelik bir alanda hasar oluştu; 8,000’den fazla yapı yıkıldı ya da ağır hasar aldı.
1957 Fethiye Rodos Depremi
25 Nisan 1957: Deprem Rodos ve Fethiye arasındaki bölgede ve 12 adada geniş çaplı hasara yol açtı. Depremin büyüklüğü 7.1, odak derinliği ise 20 km civarındaydı. Depremin sonucu resmi verilere göre bütün deprem bölgesinde toplam 3 bin 796 ev, 20 okul binası, 3 cami, 23 resmi bina, 124 işyeri tamamen yıkıldı.
1957 Bolu Abant Depremi
26 Mayıs 1957: Depremin büyüklüğü 7.1, odak derinliği 10 km idi. Deprem, Doğuda Abant Gölü, Elmacık ve Mudurnu nehri ile batıda Dokurcun arasında uzanan 40 km’lik dar bir alanda 5000 yapı ağır hasar gördü.
1964 Balıkesir Manyas Depremi
6 Ekim 1964: Manyas civarında 7.0 büyüklüğündeki deprem oldukça geniş bir alanda hasar yaptı. Depremde, Manyas’da 1805 konut yıkık ya da ağır, 1067 konut orta, 5588 konut hafif; Susurluk’da 173 konut yıkık ya da ağır, 207 konut orta, 6549 konut hafif; Bandırma’da 690 konut yıkık ya da ağır, 744 orta, 11702 konut hafif; Gönen’de 515 konut yıkık ya da ağır, 1295 orta, 7952 konut hafif; Mustafa Kemal Paşa’da 1137 konut yıkık ya da ağır, 608 konut orta, 8848 konut hafif; Karacabey’de 1187 konut yıkık ya da ağır, 550 konut orta, 2952 konut hafif hasar gördü.
1970 Kütahya Gediz Depremi
28 Mart 1970: Gediz depreminin büyüklüğü 7.2, odak derinliği ise 15-18 km arasındaydı. 3000 kilometrekare genişliğindeki sarsıntı alanında yaklaşık 3500 ev tamamen yıkıldı, 7000 ağır, 10600’den fazla bina hasara uğradı. Deprem sonrasında yıkılan ve tamamen harabeye dönüşen şehrin Uşak yolu üzerinde 7 km ilerisine yeniden bir şehir kuruldu ve yıkılan şehre “Eski Gediz”adı verildi.
1976 Van Çaldıran Depremi
7.0 büyüklüğündeki depremin merkez üssü Muradiye Çaldıran’dı. Depremde 9232 konut oturulamayacak biçimde hasar aldı. Hasar ve can kaybı çeşitli malzemelerden oluşan yığma duvarlar üzerine oturtulan kavak ağaçlı, kamış ve toprak damlı konut tiplerinde daha çok yaşandı.
1999 Kocaeli Gölcük Depremi
17 Ağustos 1999: Merkez üssü Gölcük olan 7.6 büyüklüğündeki deprem 45 saniye sürdü. Gölcük depremi sadece Kocaeli’nde değil, Ankara’dan İzmir’e kadar geniş bir bölgede ve Marmara’da hissedildi.
1999 Düzce Depremi
2 Kasım 1999: Düzce’de 30 saniye süren 7.1 büyüklüğündeki depremde binlerce kişi evsiz kaldı. 73 km. uzunluğunda olan bu fayın 30 km.’lik batı bölümü 17 Ağustos 1999 depreminde kırılmıtı. 12 Kasım 1999 depremi ise fayın 43 km. uzunluğundaki doğu bölümünün kırılması sonucunda oldu.
2011 Van Depremi
23 Ekim 2011: Van Merkeze bağlı Tabanlı köyü merkez üssü olmak üzere büyük bir deprem meydana geldi. Şehirde geniş çapta hasara yol açan depremin büyüklüğü 7.1 olarak ölçüldü. AFAD tarafından işletilen Ulusal Sismoloji Gözlem Ağı’nın verilerine göre, deprem sonucu açığa çıkan enerji miktarının oldukça büyük olduğu, 23 Ekim’de ana şokun oluşturduğu enerjinin Hiroşima’ya atılan atom bombasının 33,2 katına, meydana gelen artçılar da hesaba katıldığında, açığa çıkan enerjinin 37 atom bombasına denk olduğu kaydedildi.
* Türkiye’de Yaşanan En Büyük Depremler | Depremlere ilişkin bilgiler, AFAD’ın web sitesinden derlenmiştir.
