Probiyotikler artık birçoğumuz için tanıdık bir kavram. İnsan sağlığına faydalı canlı mikroorganizmaların özellikle de beslenme konusundaki yeri aşikar. Peki ya cildi besleme ve sağlıklı tutma açısından probiyotikler işe yarıyor mu? Asıl soru şu; yararlı bir mikrop dengesinin korunmasını sağlayarak ciltteki semptomları azaltmaya yardımcı olmak mümkün mü?
Probiyotik cilt bakımı, faydalı mikroorganizmaların kremler veya tedaviler gibi ürünlerle deriye uygulanan (topikal) bir yöntemi ifade eder. İnsan vücudunda probiyotikler, sindirim sisteminde, deride ve vücudun diğer bölümlerinde doğal olarak yaşayan mikroorganizmaların koleksiyonu olan mikrobiyomun bir parçasıdır. Araştırmaların çoğu, ağızdan alınan (oral) probiyotiklerle ilgili olsa da cilt bakımında topikal probiyotiklerin kullanımına ilişkin incelemeler de yapılmaya başlandı.
Bunların en kapsamlısı 2021’de yapılan bir inceleme. Bugüne kadar yapılan tüm araştırmaları bir araya getiren bu çalışma, probiyotiklerin cilt üzerindeki etkisi konusunda önemli fikirler veriyor.
Araştırmanın en önemli göstergelerinden biri, egzama gibi farklı cilt rahatsızlıklarında farklı bakteri türlerinin yüksek miktarda fazla çıkması ve buna uygun olarak uygulanan probiyotik çeşitlerinin bakteri sayısını azaltarak semptomları hafifletmesi. Farklı araştırmalarda, probiyotiklerin kızarıklık, kabuklanma ve kaşıntıyı azalttığını gösteren veriler sevindirici. Sedef hastalığının probiyotik tedavisine ilişkin veriler de sınırlı ancak bu durum için oral probiyotikleri araştıran çalışmalar da umut verici.
Yaşlanma belirtilerini azaltabilir
2016’da yapılan bir araştırma, klinik deneylerde ve hayvan deneylerinde probiyotiklerin cilt üzerindeki etkilerini gözden geçirdi. Sonuçlara bakılırsa bu dost mikroorganizmalar cilt pH’ını geri yükleme, UV ışığından kaynaklanan hasarı azaltma, stresi azaltma ve cilt bariyeri fonksiyonunu iyileştirme gibi birçok fayda sağlıyor. Bu, probiyotiklerin güneş hasarı gibi bazı görünür yaşlanma belirtilerini azaltabileceği anlamına gelebilir.
Bazı çalışmalar, topikal probiyotiklerin yara iyileşmesini destekleyebileceğini öne sürüyor ama daha fazla deneye ihtiyaç olduğu da bir gerçek. En bilinen probiyotik çeşitlerinden lactobacillus plantarum’un yaralardaki etkisi araştırıldığında enfeksiyonu engelleyip doku onarımını iyileştirebileceği sonucuna varıldı. Kullanımı için elbette daha büyük ölçekli insan denemeleri gerekli ama varılan bu sonuç bile umut verici.
2020 tarihli bir makalede, topikal probiyotiklerin, akneli ciltlerde de mikrobiyal çeşitlilik kaybını giderme ve kıl köklerinde yaşayan bakterileri azaltma açısından faydalı olabileceğine değiniliyor ama bu konuda da henüz kontrollü bir çalışma bulunmuyor.
Riskleri var mı?
2019’da egzama için topikal probiyotik tedavinin güvenliği altı klinik çalışma analiz edilerek araştırıldı ancak önemli bir yan etki bulunmadı. Ancak unutmamalı ki diğer cilt bakım ürünlerinde olduğu gibi, bazı kişilerin bileşenlere karşı aşırı duyarlılığı veya alerjisi olma riski her zaman vardır. Cilt bakımında probiyotiklerin etkinliği ve güvenliği üzerine yapılan araştırmaların daha ön hazırlık niteliğinde olduğunu da akılda tutmakta fayda var.
Kaynak: www.medicalnewstoday.com
