İyi bir gece uykusu, kilo vermeye yardımcı olabilir ve diyabet geliştirme riskini azaltabilir.
Gece uykusu yeterli alındığında, kilo alma ve şeker hastalığı riski azalıyor. Yapılan araştırmalar diyabet ile uyku bozuklukları arasında çift yönlü bir ilişkinin olduğunu ortaya koyuyor. Yani diyabet uyku bozukluğuna, uyku bozuklukları da diyabete yol açabilmekte ve diyabetin kontrolünü zorlaştırabilmekte.
Araştırmacılara göre, vardiyalı çalışanların uyku eksikliği veya kesintili uyku düzenleri diyabet ve obezite riskinde artışa neden olabiliyor.
Son epidemiyolojik çalışmalar, kısa uyku süresi ile sirkadiyen ritmin, yani 24 saatlik biyolojik sürecin ilişkili olduğunu gösterdi.
Uyku bozukluğu, obezite ve tip2 diyabet dahil olmak üzere, kronik hastalıkların, hatta ölüm riskinin artmasına neden olan olumsuz metabolik değişikliklere yol açabilir.
Daha kapsamlı bir araştırma için uzmanlar, sirkadiyen ritmin bozulması ile uzun süreli yetersiz uykunun glikoz regülasyonunu ve metabolizmayı bozacağı hipotezlerini, eşzamanlı olarak test ettiler. Çalışmayı, 11’i 23 yaş civarı, 10’u 60 yaş civarı; 11 erkek, 10 kadından oluşan toplam 21 sağlıklı katılımcı tamamladı. Hiçbiri son 3 yılda düzenli gece vardiyasında çalışmamış ve hiçbiri çalışma başlamadan önceki 3 ay içinde, ikiden fazla saat diliminde seyahat etmemişti.
Katılımcılara, her gece yatakta 10 saat geçirme ve çalışmanın başlamasından önce, en az 3 ardışık hafta boyunca gün ışığına normal süreçlerde maruz kalma talimatı verildi. Katılımcılar daha sonra, 5-6 saat uyudukları ve 28 saatlik sirkadiyen günleri deneyimledikleri laboratuvar ortamında 3 hafta geçirdiler. Bu, her gün biriken 4 saatlik jet lag haline eş bir durumdu. Bu düzen, uyku kısıtlamasının yanı sıra sirkadiyen bozulmanın etkilerinin de incelenmesine izin verdi. 9 günlük toparlanma sürecinin de eklenmesiyle araştırma sonuçlandırıldı.
Kronik uyku kısıtlaması ve sirkadiyen ritmin bozulmasına eşzamanlı olarak maruz kalma, insülin sekresyonunda yüzde 32’lik bir azalmaya neden oldu. Kan şekeri ölçümleri, pre-diyabet olarak kabul edilen seviyelere ulaştı. Bu sonucun, katılımcılarda 3 hafta boyunca ölçülen yüzde 8 düşük metabolizma hızı ile birleşmesiyle, ortalama olarak, günde 120 kcal ve bir yıl içinde vücut ağırlığında 5,5 kg artışa dönüşeceği hesaplandı. Aktivite veya gıda alımında herhangi bir değişiklik olmadığı varsayıldığında, bunun diyabet ve obezite gelişimi için zemin hazırlayabileceği de ortaya çıktı.
Bu çalışmanın sonuçları, vardiyalı çalışanlarda, diyabetin etkisini ve riskini azaltmaya yönelik çabaların, uyku süresi ve sirkadiyen ritmin düzenlenmesinden geçtiğini gösterdi. Uyku eksikliğinin glikoz metabolizmasını ne ölçüde bozduğu, bu değişikliklerin kapsamını, mekanizmalarını ve dinamiklerini belirlemek içinse daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Kaynak:
