Birkaç ay içinde yaşlanma saatini geri almak ister misiniz? Yeni bir çalışma, sadece sekiz hafta bile olsa vegan beslenme tarzının benimsenmesinin biyolojik yaşlanma sürecini yavaşlatmanın anahtarı olabileceğini öne sürüyor. Araştırma, bitki temelli beslenmenin hücresel sağlığımız ve uzun ömür üzerinde derin etkileri olabileceğine dair şaşırtıcı kanıtlar sunuyor.
BMC Medicine’de yayınlanan ve Stanford Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından yürütülen çalışma, benzersiz bir katılımcı grubuna odaklandı: 21 çift tek yumurta ikizi.
Sekiz hafta boyunca vegan ya da omnivor diyet (hem otçul hem etçil beslenme) uygulayan ikizleri karşılaştıran bilim insanları, genetik faktörleri kontrol ederek diyetin biyolojik yaşlanma üzerindeki etkisini çıkardılar.
En çarpıcı bulgu
Vegan diyet uygulayan katılımcıların “epigenetik yaşlarında” (DNA’daki kimyasal değişikliklere dayanan biyolojik yaşlanmanın bir ölçüsü) önemli düşüşler görüldü. DNA metilasyonu olarak bilinen bu değişiklikler, altta yatan genetik kodu değiştirmeden genlerimizin nasıl ifade edildiğini etkileyebilir. Önceki araştırmalar DNA metilasyonunun artmasını yaşlanma süreciyle ilişkilendirdiği için bu keşif özellikle ilgi çekici.
Ancak faydalar bununla sınırlı kalmadı. Vegan grup ayrıca kalp, karaciğer ve metabolik sistemler de dahil olmak üzere çeşitli organ sistemlerinin tahmini biyolojik yaşlarında iyileşmeler gösterdi. Bu değişiklikler omnivor grupta gözlenmedi, bu da bitki bazlı bir beslenmenin yaşlanma karşıtı faydalar sunabileceğini düşündürüyor.
Peki, bu sizin için ne anlama geliyor?
Çalışma kısa süreli olmasına ve küçük bir örneklem boyutunu içermesine rağmen, vegan diyete kısa bir geçişin bile biyolojik yaşınız üzerinde ölçülebilir etkileri olabileceğine dair ikna edici kanıtlar sunuyor. Bu, hayvansal ürünlerden tamamen vazgeçmeniz gerektiği anlamına gelmez, ancak beslenmenize daha fazla bitki bazlı öğün eklemenin potansiyel olarak yaşlanma sürecini hücresel düzeyde yavaşlatabileceğini gösterir.
Vegan grubun, hepçil gruba göre ortalama olarak daha fazla kilo verdiğini ve bunun da gözlemlenen yaşlanma karşıtı etkilere katkıda bulunmuş olabileceğini belirtmek gerek. Araştırmacılar çalışmanın ilk dört haftasında vegan yemeklerin daha az kalori içerdiği öğünler sundular. Bu durum diyet, kilo kaybı ve yaşlanma arasındaki karmaşık etkileşimi vurgularken bu faktörleri birbirinden ayırmak için daha fazla araştırma yapılması gerektiğinin altı çiziliyor.
Çalışmada biyolojik yaşı ölçmek için son teknoloji epigenetik analiz teknikleri kullanıldı. Bu “epigenetik saatler” DNA metilasyon modellerine dayanıyor ve bir kişinin kronolojik yaşına kıyasla hücresel düzeyde ne kadar hızlı yaşlandığına dair daha doğru bir resim sunuyor. Araştırmacılar, birden fazla epigenetik saat ve diğer analitik araçları uygulayarak, diyetin biyolojik yaşlanmanın çeşitli yönlerini nasıl etkilediğine dair kapsamlı bir görüş elde edebildiler.
Sonuçlar umut verici olmakla birlikte, araştırmacılar vegan diyetin uzun vadeli etkilerini anlamak ve diyet bileşimi, kilo kaybı ve yaşlanma arasındaki ilişkiyi netleştirmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğu konusunda uyarıyor. Ayrıca, B12 vitamini gibi bazı besin maddelerindeki eksikliklerin epigenetik süreçler üzerinde potansiyel olarak olumsuz etkileri olabileceğinden, vegan diyet uygulayanlar için uygun besin takviyesinin önemini vurguluyorlar.
Her zaman olduğu gibi, diyetinizde önemli değişiklikler yapmadan önce, özellikle de tamamen vegan bir yaklaşım düşünüyorsanız, bir sağlık uzmanına danışmanız önemli.
Metodoloji
Çalışmaya 21 çift tek yumurta ikizi katıldı ve her çiftten rastgele bir ikiz 8 hafta boyunca vegan diyet, diğeri ise omnivor diyet uygulamak üzere görevlendirildi. İlk dört hafta boyunca katılımcılara hazır yemekler verilirken, ikinci dört haftada beslenme eğitimi aldıktan sonra kendi yemeklerini hazırladılar. Kan örnekleri başlangıçta, 4. haftada ve 8. haftada toplandı. Bu örnekler, gelişmiş mikroarray teknolojisi kullanılarak DNA metilasyon profilinin çıkarılması da dahil olmak üzere kapsamlı epigenetik analize tabi tutuldu. Araştırmacılar daha sonra biyolojik yaşlanma, bağışıklık hücresi bileşimi ve metabolik belirteçlerdeki değişiklikleri değerlendirmek için çeşitli epigenetik saatler ve diğer analitik araçları uyguladılar.
Sonuçlar
Vegan grup, epigenetik yaş hızlandırma ölçümlerinde önemli düşüşler gösterdi. Ayrıca kalp, hormon, karaciğer, enflamatuar ve metabolik sistemler de dahil olmak üzere çeşitli organlara özgü yaşlanma belirteçlerinde iyileşmeler sergilediler. Bu değişiklikler omnivor grupta gözlenmedi. Vegan grup, omnivor gruba göre ortalama 2 kg daha fazla kaybetti; bu da epigenetik yaşta gözlemlenen farklılıklara katkıda bulunmuş olabilir.
Sınırlamalar
Çalışmanın kısa süreli olması (8 hafta) uzun vadeli etkilere ilişkin sonuçları sınırlamakta. Küçük örneklem (42 kişi) daha büyük popülasyonları temsil etmeyebilir. Gözlenen etkiler kısmen, sadece diyet bileşiminden değil, gruplar arasındaki kalori alımı ve kilo kaybındaki farklılıklardan kaynaklanıyor olabilir. Çalışma, epigenetik değişiklikleri etkileyebilecek tüm potansiyel yaşam tarzı faktörlerini kontrol etmedi.
Çıkarımlar
Araştırma, vegan diyetin epigenetik düzeyde kısa vadeli yaşlanma karşıtı faydaları olabileceğini düşündürmekte. Bununla birlikte, kilo kaybının potansiyel etkisi de dahil olmak üzere sonuçların karmaşıklığı, verilerin yorumlanmasında dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. Çalışma, epigenetik süreçleri olumsuz etkileyebilecek eksikliklerden kaçınmak için vegan diyetlerde besin takviyesinin öneminin altını çiziyor. Vegan diyetlerin uzun vadeli etkilerini araştırmak ve diyet bileşimi, kilo kaybı ve yaşlanma arasındaki ilişkileri netleştirmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
Kaynak: https://studyfinds.org/vegan-diet-slows-down-biological-aging/
