Yazı: Yaprak Özer
Bu kaçıncı kriz, bu kaçıncı skandal. Geçtiğimiz haftayı, Facebook’un ince sırlarını ve yönetim şeklini en ince ayrıntısına kadar öğrenerek geçirdik dersem şüphesiz güleceksiniz ama doğru; Facebook’un ne olduğunu bilsin bilmesin, bu dünyanın içinde fink atan nüfus olarak üst sıralarda yer alıyoruz. Sosyal medya aktivitelerimizin önemli bir bölümünü rakiplerin dayanılmaz gücüne karşın Facebook topluyor… Facebook uzmanlığı diyemeyecek olsam da bu platformun gediklisi olma durumu 10 numara 5 yıldız.
Ama ne oldu? Facebook alimleri Facebook ve platformlarında saatler süren nedensiz kesintiyi yaşayınca en önemli haber oldu, kullanıcılar komplo füzelerini nereden fırlatacaklarını şaşırdılar, genel itibarıyla nefesleri kesildi, yaşam sevinçleri uçtu. Hani balık sudan çıkınca yaşayamaz ya… öyle hissettiler. İyi ki geldi geriye Facebook.
Facebook’a dönmeden önce Türkiye’de ne kadar popüler olduğunu ölçemediğim ABD merkezli popüler yayın organı OZY adlı platform; App ve yan ürünlerinden bir de kurucusu eski CNN’li Carlos Watson’dan iki satır olsun söz edeceğim. Küçük dilimi yuttuğum bir olaydır. İtibar, şöhret, yalan üzerine kurulmuş entelektüel kesimi ilgilendiren daha butik bir hikaye bu!
Carlos Watson’ı dünya üzerinde tanımayan yok gibiydi. Sanırım kuruluş günlerinden beri izliyorum… tasarım yaklaşımından etkilendiğimi söylemeliyim. Gelin görün ki “ce” diyorsunuz, diyene kadar gelip geçiyor… İşte bu dünyadan da bir OZY geçti; meğer o kadar popülarite, onca izlenme, onca beğeni yalanmış! Yalan makinesi kurmuşlar. Tüm rating göstergeleri manipülasyon ürünüymüş. Satın alınmış sevgi, satın alınmış takipçi, satın alınmış izlenme… nereye kadar gider, reklam veren uyanana kadar! Gazeteciliğin sonu para kazanma dürtüsüyle haberciliği unutanlar ve onların yerini dolduran “basarım parayı… istediğim yere çıkarım ya da çıkartırım” anlayışı değil mi?
Facebook’a gelelim; Zuckerberg bir dünya devletine koşuyor. Facebook uluslar-üstü rejiminin nüfusu aylık yaklaşık 3 milyar aktif kullanıcı. Dünyanın en kalabalık iki ülkesi Çin ve Hindistan nüfusundan daha kalabalık, Zuckerberg’in tanımına göre onlar “Facebookland vatandaşı”. Facebook 2021’in ilk yarısında yaklaşık 54 milyar dolar reklam geliriyle yine dünya üzerindeki pek çok ulusun gayri safi yurt içi hasılasını geçti. Facebook bir web sitesi, platform, yayıncı, sosyal ağ, çevrimiçi dizin, şirket, programdan fazlası. ABD Başkanlığına aday olacağı bu nedenle sessiz sedasız ABD’nin en ücra köşesine kadar rutin ziyaretler yaptığı yazılıp çizildi. Şimdi düşünüyorum da bunu yazanların ufku ne kadar darmış. Ne yapsın ABD Başkanlığını dünyaya başkan olmak varken.
Yazımın tamamını Yaprak Özer Blog‘da okuyabilirsiniz.
